2. „Mnisi, są pewni pustelnicy i bramini, którzy utrzymują taką doktrynę i pogląd: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
3. Idę do Niganthów, którzy tak mówią i mówię: 'Przyjaciele Niganthowie, czy to prawda, że utrzymujecie taką doktrynę i pogląd: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'? Jeżeli zapytani w ten sposób Niganthowie przyznają to i mówią: 'Tak', mówię do nich:
4. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że istnieliście w przeszłości i że nie jest tak, że nie istnieliście?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania, czy, że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy wiecie czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz?' 'Nie, przyjacielu'.
5. 'Zatem przyjaciele, wydaje się, że nie wiecie, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; ani czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
6. Gdybyście, przyjaciele Niganthowie wiedzieli, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; i czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz; to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
7. Przyjaciele Niganthowie, załóżmy, że człowiek byłby zraniony przez strzałę grubo posmarowaną trucizną i z tego powodu odczuwałby bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia. Wtedy jego przyjaciele i towarzysze, krewni i rodzina sprowadziliby chirurga. Chirurg okroiłby ranę dookoła nożem, wysondował strzałę sondą, wyciągnął strzałę i zastosował medyczny kauteryzer na otwartą ranę, i na każdym etapie ten człowiek czułby bolesne, przenikające, przeszywające uczucia. Wtedy, później, gdy rana by się zagoiła i pokryła skórą, ten człowiek byłby szczęśliwym, niezależnym, panem samego siebie, zdolnym pójść tam gdzie chce. Mógłby pomyśleć: 'Dawniej, gdy byłem zraniony przez strzałę grubo posmarowaną trucizną, z tego powodu odczuwałem bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia. Wtedy moi przyjaciele i towarzysze, krewni i rodzina sprowadzili chirurga. Chirurg okroił ranę dookoła nożem, wysondował strzałę sondą, wyciągnął strzałę i zastosował medyczny kauteryzer na otwartą ranę, i na każdym etapie czułem bolesne, przenikające, przeszywające uczucia. Ale teraz, gdy rana się zagoiła i pokryła skórą, jestem szczęśliwy, niezależny, zdolny pójść tam gdzie chcę'.
8. Tak też, przyjaciele Niganthowie, gdybyście wiedzieli że istnieliście w przeszłości i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; i czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz; to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań , nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
9. Ale skoro, przyjaciele Niganthowie, nie wiecie, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; ani czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
10. Kiedy to zostało powiedziane, Niganthowie powiedzieli mi: 'Przyjacielu, Nigantha Nataputta jest wszechwiedzącym i wszystkowidzącym i ogłasza, że ma pełną wiedzę i wizję taką: 'Czy idę czy stoję czy śpię, czy jestem przebudzony, wiedza i wizja są stale i nieprzerwanie u mnie obecne'. Mówi on: 'Niganthowie, czyniliście złe działania w przeszłości, wyczerpujcie je przez wykonywanie praktyk ascetycznych. I gdy tu i teraz będziecie powstrzymani ciałem, mową i umysłem, to jest nieczynienie złych działań na przyszłość. I tak przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania, jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'. Aprobujemy i akceptujemy to, i tak jesteśmy zadowoleni'.
11. Kiedy to zostało powiedziane, powiedziałem Niganthom: 'Jest pięć rzeczy, przyjaciele Niganthawie, które mogą się przejawić na dwa różne sposoby tutaj i teraz. Jakie pięć? To wiara, aprobata, oralna tradycja, rozumne przemyślenie, i refleksyjna aprobata poglądu. Te pięć rzeczy może przejawić się na dwa sposoby, tutaj i teraz. I tu, jaki rodzaj wiary czcigodni Niganthowie mają w nauczyciela, który mówi w ten sposób o przeszłości? Jaki rodzaj aprobaty, jaki rodzaj oralnej tradycji, jaki rodzaj rozumowego wnioskowania, jaki rodzaj refleksyjnej akceptacji poglądu?' Mówiąc w ten sposób, mnisi, nie widzę żadnej uprawnionej obrony dla pozycji Niganthów.
12. I znów, mnisi, powiedziałem Niganthom: 'Jak myślicie przyjaciele? Kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, czy czujecie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie? Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, czy wtedy nie czujecie bolesnych, piekących przeszywających uczuć?' 'Kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujemy bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie. Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujemy bolesnych, przenikliwych przeszywających uczuć z uwagi na ćwiczenie'.
13. Zatem wydaje się, przyjaciele Niganthowie, że kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujecie bolesne, przenikliwe. przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczeniem Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujecie bolesnych, przenikliwych, przeszywających uczuć z uwagi na ćwiczenie'. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
14. Jeżeli, przyjaciele Niganthowie, gdy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek i bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie i kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, intensywnego wysiłku a bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie wciąż były obecne, to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Naiganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.
15. Ale skoro kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujecie bolesne, piekące, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie, a kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujecie bolesnych, przenikliwych, przeszywających uczuć z uwagi na ćwiczenie - to czujecie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na samym sobie narzucone ćwiczenie i to przez ignorancję, brak wiedzy i złudzenie, błędnie utrzymujecie: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'. Mówiąc w ten sposób, nie widzę żadnej uprawnionej obrony pozycji dla Niganthów.
16. I znów, mnisi, powiedziałem Niganthom: Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu?' 'Nie, przyjacielu'. ,Ale czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz?' 'Nie, przyjacielu'.
17. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny?' 'Nie przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny?' „Nie, przyjacielu'.
18. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u dojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia dojrzałego?' 'Nie, przyjacielu'.
19. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do mocnego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do słabego odczucia?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do słabego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do mocnego odczucia?' „Nie, przyjacielu'.
20. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) nie jest do odczucia?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) nie jest do odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia?' 'Nie, przyjacielu'.
21. 'Zatem wydaje się, przyjaciele Niganthowie, że jest niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u dojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia dojrzałego; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do mocnego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do słabego odczucia i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do słabego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do mocnego odczucia. Skoro tak jest, ćwiczenie czcigodnych Niganthów jest bezowocne, ich wysiłek jest bezowocny'.
22. Tak mówią Niganthowie, mnisi. A ponieważ Niganthowie tak mówią, jest dziesięć uprawnionych dedukcji wynikających ich twierdzeń, które zapewniają grunt pod ich krytykę.
1). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, to Niganthowie z pewnością musieli robić złe uczynki w przeszłości, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.
2). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, to Niganthowie z pewnością musieli zostać stworzeni przez złego Najwyższego Boga, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.
3). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę to Nighantowie z pewnością musieli mieć pecha, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.
4) Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez klasę, to Niganthowie z pewnością muszą należeć do złej klasy, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.
5). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, to Niganthowie z pewnością muszą źle się ćwiczyć, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.
6). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.
7). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.
8). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.
9). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez klasę, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.
10) Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.
Tak mówią Niganthowie, mnisi. A ponieważ Niganthowie tak mówią, te dziesięć uprawnionych dedukcji wynikających ich twierdzeń, zapewnia grunt pod ich krytykę. W taki sposób ich ćwiczenie jest bezowocne, ich wysiłek jest bezowocny.
23. A jakie ćwiczenie jest owocne, jaki wysiłek jest owocny. Tu mnich nie jest przytłoczony przez cierpienie, nie daje się przytłoczyć cierpieniu i nie rezygnuje z przyjemności zgodnej z Dhammą, ale nie jest zaślepiony tą przyjemnością. Rozumie w taki sposób: 'Kiedy wysilam się z determinacją, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek; i kiedy wglądam się z równowagą, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, gdy utrzymuję przy istnieniu równowagę. Wysila się z determinacją odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek i utrzymuje przy istnieniu równowagę odnośnie tego pewnego źródła cierpienia, które zanika u niego z uwagi na utrzymanie przy istnieniu równowagi; w taki sposób cierpienie wyczerpuje się u niego.
24. Załóżmy mnisi, że mężczyzna kocha kobietę z umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność. Może on zobaczyć tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się. Jak myślicie, mnisi? Czy żal, płacz, ból, smutek i rozpacz nie powstałyby u tego mężczyzny widzącego tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się?” „Tak, czcigodny panie. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mężczyzna kocha tą kobietę z umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, dlatego też żal, płacz, ból, smutek i rozpacz powstałyby u niego, widząc tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się.
25. Wtedy, mnisi, ten mężczyzna mógłby pomyśleć: 'Kocham tą kobietę moim umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, i tak żal płacz, ból, smutek i rozpacz powstają u mnie, kiedy widzę tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się. 'A gdybym tak porzucił te pragnienie i pożądanie tej kobiety?' Mógłby on porzucić swe pragnienie i pożądanie tej kobiety. Później mógłby zobaczyć tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się. Jak myślicie, mnisi? Czy żal, płacz, ból, smutek i rozpacz powstałyby u tego mężczyzny widzącego tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się?” „Nie, czcigodny panie. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mężczyzna już dłużej nie kocha tej kobiety z umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, dlatego też żal, płacz, ból, smutek i rozpacz nie powstałyby u niego, widząc tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się.
26. Tak też mnisi, mnich nie jest przytłoczony przez cierpienie, nie daje się przytłoczyć cierpieniu i nie rezygnuje z przyjemności zgodnej z Dhammą, ale nie jest zaślepiony tą przyjemnością. Rozumie w taki sposób: 'Kiedy wysilam się z determinacją, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, z uwagi na ten determinowany wysiłek; i kiedy wglądam się z równowagą, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, gdy utrzymuję przy istnieniu równowagę. Wysila się z determinacją odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek i utrzymuje przy istnieniu równowagę odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na utrzymanie przy istnieniu równowagi; w taki sposób cierpienie wyczerpuje się u niego. W taki sposób ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
27. I znów, mnich rozważa tak: 'Podczas gdy żyję zgodnie z moją przyjemnością, niekorzystne stany zwiększają się u mnie a korzystne pomniejszają, ale gdy ćwiczę się w tym co bolesne, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają. A co jeżeli ćwiczyłbym się w tym co bolesne?' I ćwiczy się w tym co bolesne. Kiedy to robi, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają u niego. Później nie ćwiczy się w tym co bolesne. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten mnich ćwiczył się w tym co bolesne, został osiągnięty.
28. Załóżmy, mnisi, że kowal ocieplałby i nagrzewał strzałę między dwoma ogniami, czyniąc ją prostą i do użycia. Kiedy ta strzała została ocieplona i nagrzana między dwoma ogniami i uczyniona prostą, do użycia, to później już nie ocieplałby jej i nie ogrzewał. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten kowal ocieplał i nagrzewał strzałę został osiągnięty; to dlatego później już nie ocieplałby jej i nie ogrzewał.
29. Tak też, mnich rozważa tak 'Podczas gdy żyję zgodnie z moją przyjemnością, niekorzystne stany zwiększają się u mnie a korzystne pomniejszają, ale gdy ćwiczę się w tym co bolesne, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają. A co jeżeli ćwiczyłbym się w tym co bolesne?' I ćwiczy się w tym co bolesne. Kiedy to robi, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają u niego. Później nie ćwiczy się w tym co bolesne. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten mnich ćwiczył się w tym co bolesne, został osiągnięty.
30. Oto Tathagata pojawia się na świecie, Arahat, Całkowicie Przebudzony, doskonały w prawdziwej wiedzy i prowadzeniu się, wzniosły, znawca światów, niezrównany przywódca ludzi do opanowania, nauczyciel bogów i ludzi, oświecony, błogosławiony. Deklaruje ten świat z jego bogami, jego Marami i Brahmami, tą generację z jej pustelnikami i braminami, z jej książętami i ich ludźmi. Co sam zrealizował przez bezpośrednią wiedzę. Naucza Dhammy dobrej na początku, dobrej w środku i dobrej na końcu, z właściwym znaczeniem i frazą, i ukazuje święte życie które jest doskonałe i czyste.
31. Gospodarz lub gospodarza syn lub urodzony w jakimś klanie, słyszy Dhammę. Słysząc Dhammę, nabiera on wiary w Tathagatę. Posiadając wiarę rozważa tak: 'Domowe życie jest tłoczne i duszne; bezdomne szeroko otwarte. Nie jest możliwym żyjąc jak gospodarz prowadzić święte życie, całkowicie doskonałe i czyste jak wypolerowana muszla. Może zgolę włosy i brodę, przywdzieję żółtą szatę i odejdę z domowego życia w bezdomność'. I przy innej okazji, zaniechawszy być może małego, być może wielkiego majątku, być może małego, być może wielkiego kręgu krewnych, goli swe włosy i brodę, ubiera żółtą szatę i odchodzi z domowego życia w bezdomność.
32. Tak odchodząc i otrzymując reguły treningu i drogę życiową mnicha porzucając zabijanie żywych istot, staje się tym, kto powstrzymuje się od zabijania żywych istot, z odłożonymi kijem i bronią, łagodny i uprzejmy, trwa we współczuciu dla wszystkich istot. Porzucając zabieranie tego co niedane, staje się tym, który powstrzymuje się od zabierania tego co niedane, biorąc tylko to co dane, oczekując tylko tego co dane, staje się tym, który powstrzymuje się od zabierania tego co nie dane, trwając czystym w sobie przez nie kradzenie.
Porzucając to co nie należy do świętego życia, staje się tym kto żyje poza, powstrzymując się od wulgarnej zmysłowości. Porzucając fałszywą mowę, staje się tym który powstrzymuje się od fałszywej mowy, mówiąc prawdę, lgnąc do prawdy, jest godny zaufania, rzetelny i niezawodny. Porzucając złośliwą mowę staje się tym kto powstrzymuje się od złośliwej mowy, jak ten co ani nie powtarza gdzie indziej w celu tworzenia podziałów tego co tu usłyszał ani nie powtarza tutaj tego co usłyszał gdzie indziej; jest tym który jednoczy podzielonych. Jest promotorem przyjaźni i radosnej zgody, raduje się zgodnością, cieszy się zgodnością, staje się mówcą słów które promują zgodę. Porzucając ostrą mowę, staje się tym który powstrzymuje się od ostrej mowy, staje się mówcą słów łagodnych, miłych i cieszących ucho, dochodzących do serca, słów drogich i pożądanych przez wielu. Porzucając obmowę, staje się tym który powstrzymuje się od obmowy, jak ten kto mówi zgodnie ze stanem faktycznym, o tym co korzystne, o Dhammie i Dyscyplinie, staje się mówcą właściwych słów, wartych zapamiętania, uzasadnionych, wyważonych i związanych z dobrem. Staje się tym, który powstrzymuje się od niszczenia roślin i nasion. Staje się tym, który je tylko raz dziennie, odmawiając posiłku o późnej porze i w nocy. Staje się tym, który powstrzymuje się od tańca i śpiewu, muzyki i przedstawień teatralnych. Staje się tym, który powstrzymuje się od noszenia ozdób i używania pachnideł. Staje się tym, który powstrzymuje się od używania wysokich i dużych łóżek. Staje się tym, który powstrzymuje się od akceptowania złota i srebra. Staje się tym, który powstrzymuje się od akceptowania: surowego ziarna...surowego mięsa...kobiet i dziewczyn...niewolnic i niewolników...owiec i kóz...słoni i wołów, koni i kobył...pól i ziemi. Staje się tym który powstrzymuje się od chodzenia na posyłki...od kupowania i sprzedawania...od używania fałszywych wag...fałszywych metali i fałszywych miar...od oszukiwania, zwodzenia, defraudowania i szachrajstwa...od ranienia, mordowania, więzienia, zbójnictwa plądrowania i przemocy. Staje się tym co jest zadowolony z szat do ochrony ciała, z wyżebranego jedzenia do zaspokojenia głodu, gdziekolwiek idzie, cały swój dobytek zabiera ze sobą. Tak samo jak ptak który gdziekolwiek leci używa swych własnych skrzydeł, tak też on staje się tym, który jest zadowolony z szat do ochrony ciała, z wyżebranego pożywienia dla zaspokojenia głodu, gdziekolwiek idzie, cały swój dobytek zabiera ze sobą. Posiadając ten rodzaj cnót, właściwych szlachetnym, czuje w sobie zadowolenie co nienaganne.
33. Widząc materialne formy okiem, nie chwyta się znaków i cech przez które, gdyby pozostawił funkcję oka bez ochrony, złe niekorzystne stany pożądania i smutku mogłyby go nawiedzić. Praktykuje on drogę wstrzemięźliwości, chroni funkcję oka, podejmuje się wstrzemięźliwości funkcji oka. Słysząc dźwięk uchem ... Wąchając zapach nosem...Smakując smak językiem ...Dotykając dotykalne ciałem...Poznając idee umysłem, nie chwyta się znaków i cech przez które, gdyby pozostawił funkcję umysłu bez ochrony, złe niekorzystne stany pożądania i smutku mogłyby go nawiedzić. Praktykuje on drogę wstrzemięźliwości, chroni funkcję umysłu, podejmuje się wstrzemięźliwości funkcji umysłu. Posiadając tą wstrzemięźliwość szlachetnych, czuje w sobie zadowolenie co nienaganne.
34. Staje się tym który działa z pełną rozwagą, poruszając się na przód i z powrotem, który działa z pełną rozwagą patrząc na i patrząc poza, który działa z pełną rozwagą zginając się i rozciągając, który działa z pełną rozwagą nosząc połataną szatę i miskę, który działa z pełną rozwagą gdy je, pije, przeżuwa i smakuje, który działa z pełna rozwagą gdy opróżnia jelita i oddaje mocz, który działa z pełną rozwagą gdy chodzi, stoi i siedzi, budzi się, mówi i milczy.
35. Posiadając ten agregat szlachetnej cnoty, i tą szlachetną wstrzemięźliwość funkcji i posiadając tą szlachetną uważność i rozwagę, udaje się w odosobnione miejsce: do lasu, korzenia drzewa, góry, zbocza, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej gęstwiny, otwartej przestrzeni, stogu siana. Po powrocie z żebraczego obchodu, po posiłku, siada krzyżując swe nogi, z ciałem wyprostowanym, z ustanowioną uważnością przed sobą. Porzucając pożądanie świata, oczyszcza on swój umysł od pożądania. Porzucając złą wolę trwa z umysłem bez złej woli, współczujący dla dobra wszystkich żywych istot, oczyszcza umysł od złej woli. Porzucając stany letargiczne i ospałość, trwa z umysłem wolnym od stanów letargicznych i ospałości, postrzegając światło, uważny i w pełni rozważny, oczyszcza swój umysł ze stanów letargicznych i ospałości. Porzucając niepokój i zmartwienia, trwa niezaniepokojony, z umysłem wyciszonym w sobie, oczyszczając umysł z niepokoju i zmartwień. Porzucając niepewność, trwa z umysłem, który pokonał niepewność, nie kwestionując korzystnych idei, oczyszcza umysł z niepewności.
36. Po porzuceniu tych pięciu przeszkód, skalań umysłu, osłabiających zrozumienie, całkowicie odosobniony od zmysłowych przyjemności, odosobniony od niekorzystnych stanów wkracza i trwa w pierwszej jhanie, z myśleniem i rozważaniem wraz z błogością i przyjemnością zrodzonymi z odosobnienia. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
37. Po uspokojeniu myślenia i rozważania wkracza on i trwa w drugiej jhanie z pewnością siebie i ze zjednoczonym umysłem , bez myślenia i rozważania z błogością i przyjemnością zrodzonymi z koncentracji. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
38. Z odejściem błogości trwając w równowadze, uważny i w pełni rozważny ciągle odczuwając przyjemność cielesną, wkracza i trwa w trzeciej jhanie, na temat której szlachetni powiadają:'Ten ma przyjemne przebywanie, kto zrównoważony i uważny'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
39. Po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzującej się ani-bólem-ani-przyjemnością, i z oczyszczoną uważnością dzięki równowadze. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
40. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny, nienaganny, uwolniony od niedoskonałości, podatny, władczy i stały i bazujący na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę rekolekcji przeszłych żywotów, mianowicie jedne narodziny, drugie narodziny...pięć narodzin, dziesięć narodzin, pięćdziesiąt narodzin, sto narodzin, sto tysięcy narodzin, wiele eonów rozszerzania się wszechświata, wiele eonów kurczenia się wszechświata, wiele eonów rozszerzania i kurczenia się wszechświata: Tu był tak nazywany, takiej rasy, tak wyglądał, taki był jego pokarm, takie było jego doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, odchodząc stamtąd umierając, pojawił się gdzie indziej, tam też był tak a tak nazywany, takiej rasy, tak wyglądał, taki był jego pokarm, takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, przemijając, umierając tam, pojawił się tutaj. Tak z detalami i szczegółami wspomina swoje rozliczne przeszłe życia. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
41. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny nienaganny, wolny od niedoskonałości, podatny, władczy, stały, bazujący na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę o przemijaniu i ponownym pojawianiu się istot. Z boskim okiem, oczyszczonym i przewyższającym ludzkie, widzi on istoty umierające i pojawiające się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzące, rozumie on jak istoty pojawiają się zgodnie z ich działaniami tak: 'Te wartościowe istoty, które źle się prowadziły ciałem mową i umysłem, lżące szlachetnych, błędne w swych poglądach, skłaniające się do błędnego poglądu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w stanie deprywacji, zatraceniu, nawet w piekle, ale te wartościowe istoty, o dobrym prowadzeniu ciałem, mową i umysłem, nie lżące szlachetnych, słuszne w swych poglądach, skłaniające się do słusznego poglądu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w dobrej destynacji, nawet w niebiańskim świecie', tak boskim okiem, które jest oczyszczone i przewyższa ludzkie, widzi on istoty umierające i pojawiające się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzące. Rozumie on jak istoty pojawiają się zgodnie z ich działaniami. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
42. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny nienaganny, wolny od niedoskonałości, podatny, władczy, stały, bazujący na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę o eliminacji skaz. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To cierpienie'. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To powstanie cierpienia'. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To wstrzymanie cierpienia'. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To droga do wstrzymania cierpienia'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'Takie są skazy'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest powstanie skaz'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest wstrzymanie skaz'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest droga prowadząca do wstrzymania skaz'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
43. Kiedy wie i widzi w ten sposób, jego umysł jest wyzwolony ze skazy zmysłowego pożądania, ze skazy istnienia, i ze skazy ignorancji. Z wyzwoleniem pojawia się wiedza: 'Jest wyzwolony'. Ma bezpośrednią wiedzę: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.
44. Tak Tathagata mówi, mnisi. A ponieważ Tathagata mówi w ten sposób, jest dziesięć uprawnionych podstaw dla jego pochwały:
1). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, to Tathagata z pewnością musiał robić dobre uczynki w przeszłości, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
2). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, to Tathagata z pewnością musiał zostać stworzony przez dobrego Najwyższego Boga, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
3). Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę to Tathagata z pewnością musi mieć szczęście, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
4) Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez klasę, to Tathagata z pewnością musi należeć do dobrej klasy, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
5). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, to Tathagata z pewnością musiał dobrze ćwiczyć, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.
6). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, wtedy Tathagata podlega pochwale, jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.
7). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.
8). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlegają krytyce.
9). Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez klasę, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.
10) Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.
Tak Tathagata mówi, mnisi. A ponieważ Tathagata mówi w ten sposób, jest tych dziesięć uprawnionych podstaw dla jego pochwały.
Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.
