M 74. Dighanakha Sutta

1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Rajagaha w jaskini Sukarakhata.

2 Wtedy wędrowiec Dighanakha udał się do Zrealizowanego i wymienił z nim pozdrowienia. Kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona, stanął z boku i rzekł: "Mistrzu Gotama, moja teoria i pogląd jest taki: 'Nie mam w niczym upodobania'". "Ten twój pogląd Aggivessano: 'Nie mam w niczym upodobania', w nim także nie masz upodobania?" "Nawet gdybym miał upodobanie do tego mojego poglądu, wciąż byłoby to samo".

3 "Cóż, Aggivessano, jest wielu na świecie co powiadają: 'To byłoby to samo, to byłoby to samo', którzy jednak nie zaniechali tego poglądu i chwytają się jakiegoś innego poglądu, i jest paru na świecie co powiadają: 'To byłoby to samo, to byłoby to samo', którzy zaniechali ten pogląd i nie chwytają się jakiegoś innego.

4 Niektórzy pustelnicy i bramini utrzymują taką teorię i pogląd: 'Wszystko mi się podoba'. Niektórzy pustelnicy i bramini utrzymują teorię i pogląd: 'Nie mam w niczym upodobania'. Niektórzy pustelnicy i bramini utrzymują teorię i pogląd: 'W pewnych rzeczach nie mam upodobania a pewne mi się podobają'. Pustelnicy i bramini z pośród tych których teoria i pogląd jest: 'Wszystko mi się podoba' mają pogląd zbliżony do pożądania, do niewoli, do rozmiłowania, do akceptacji, do utrzymywania, pustelnicy i bramini z pośród tych których teoria i pogląd jest: 'Nie mam w niczym upodobania', mają pogląd zbliżony do nie-pożądania, do nie-niewoli, do nie-rozmiłowania, do nie-akceptowania, do nie-utrzymywania.

5 Kiedy to zostało powiedziane, wędrowiec Dighanakha zauważył: "Mistrz Gotama rekomenduje mój punkt widzenia". "Aggivessanna, pustelnicy i bramini z pośród których teoria i pogląd jest: 'W pewnych rzeczach nie mam upodobania a pewne rzeczy mi się podobają', mają taki pogląd, że to co jest w nim z upodobania jest blisko pożądania, niewoli, rozmiłowania, akceptacji, utrzymywania, a to w czym nie mają upodobania, jest blisko nie-pożądania, nie-niewoli, nie-rozmiłowania, nie-akceptacji, nie-utrzymywania.

6 Mądry człowiek z pośród tych pustelników i braminów, których teoria i pogląd jest: 'Wszystko mi się podoba' rozważa tak: 'Jeżeli będę się uparcie trzymał mojego założenia: 'Wszystko mi się podoba', że tylko to jest prawdą a wszystko inne błędne, wtedy wejdę w kolizję z tymi dwoma innymi, zarówno z pustelnikiem czy braminem, którego teoria i pogląd jest; 'Nie mam w niczym upodobania' i z pustelnikiem i braminem, którego teoria i pogląd jest: 'W pewnych rzeczach nie mam upodobania a pewne mi się podobają'. Wejdę w kolizję z tymi dwoma, a gdzie jest kolizja tam są dyskusje, gdzie są dyskusje tam są kłótnie, a gdzie są kłótnie tam jest szkoda'. Kiedy tak przewiduje dla siebie tą kolizję, te dyskusje, te kłótnie, tą szkodę, rezygnuje z tego poglądu i nie utrzymuje jakiegoś innego poglądu. Oto jak dochodzi do zaniechania tych poglądów, oto jak dochodzi do uwolnienia się od tych poglądów.

7 Mądry człowiek z pośród tych pustelników i braminów, których teoria i pogląd jest:'Nie mam w niczym upodobania' rozważa tak: 'Jeżeli będę się uparcie trzymał mojego założenia 'Nie mam w niczym upodobania', że tylko to jest prawdą a wszystko inne błędne, wtedy wejdę w kolizję z tymi dwoma innymi, zarówno z pustelnikiem czy braminem, którego teoria i pogląd jest: 'Wszystko mi się podoba' jak i z pustelnikiem czy braminem, którego teoria i pogląd jest: 'W pewnych rzeczach nie mam upodobania a pewne mi się podobają'. Wejdę w kolizję z tymi dwoma, a gdzie jest kolizja tam są dyskusje, gdzie są dyskusje tam są kłótnie, a gdzie są kłótnie tam jest szkoda'. Kiedy tak przewiduje dla siebie tą kolizję, te dyskusje, te kłótnie, tą szkodę, rezygnuje z tego poglądu i nie utrzymuje jakiegoś innego poglądu. Oto jak dochodzi do zaniechania tych poglądów, oto jak dochodzi do uwolnienia się od tych poglądów.

8 Mądry człowiek z pośród tych pustelników i braminów, których teoria i pogląd jest: 'W pewnych rzeczach nie mam upodobania a pewne mi się podobają', rozważa tak: 'Jeżeli będę się uparcie trzymał mojego założenia: 'W pewnych rzeczach nie mam upodobania a pewne mi się podobają', że tylko to jest prawdą a wszystko inne błędne, wtedy wejdę w kolizję z tymi dwoma innymi, zarówno z pustelnikiem czy braminem, którego teoria i pogląd jest: 'Wszystko mi się podoba' jak i z pustelnikiem czy braminem, którego teoria i pogląd jest: 'Nie mam w niczym upodobania'. Wejdę w kolizję z tymi dwoma, a gdzie jest kolizja tam są dyskusje, gdzie są dyskusje tam są kłótnie, a gdzie są kłótnie tam jest szkoda'. Kiedy tak przewiduje dla siebie tą kolizję, te dyskusje, te kłótnie, tą szkodę, rezygnuje z tego poglądu i nie utrzymuje jakiegoś innego poglądu. Oto jak dochodzi do zaniechania tych poglądów, oto jak dochodzi do uwolnienia się od tych poglądów.

9 Aggivessana, to ciało składa się z czterech elementów, jest poczęte przez matkę i ojca podtrzymywane przez gotowany ryż i chleb, z natury jest nietrwałe, skazane na zużycie i zniszczenie, zanik i dezintegrację. Musi być uważane za nietrwałe, za cierpienie, za chorobę, za nowotwór, za drzazgę, za klęskę za dolegliwość, za obce, za dezintegrujące się, za pustkę, za nie-ja. Kiedy człowiek uważa je za takie, zaniechane zostaje pragnienia ciała, emocjonalne zaangażowanie w ciało i jego przyzwyczajenie do traktowania ciała jako podstawy pod wszelkie wnioskowanie.

10 Są trzy rodzaje uczucia: przyjemne uczucie, bolesne uczucie, ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie. Przy jednej okazji gdy człowiek czuje przyjemne uczucie, to nie czuje bolesnego uczucia czy ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia a tylko przyjemne uczucie jest odczuwane przy tej okazji. Przy okazji gdy człowiek czuje bolesne uczucie to nie czuje przyjemnego uczucia czy ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia a tylko bolesne uczucie jest odczuwane przy tej okazji. Przy okazji gdy człowiek czuje ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie, nie czuje on przyjemnego uczucia ani bolesnego uczucia a tylko ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie jest odczuwane przy tej okazji.

11 Przyjemne uczucie jest nietrwałe, determinowane, powstałe współzależnie i z natury ulega wyczerpaniu, zaniknięciu, zanikowi i wstrzymaniu. Również bolesne uczucie jest nietrwałe, determinowane, powstałe współzależnie i z natury ulega wyczerpaniu, zaniknięciu, zanikowi i wstrzymaniu. Również ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie jest nietrwałe determinowane, powstałe współzależnie i z natury ulega wyczerpaniu, zaniknięciu, zanikowi i wstrzymaniu.

12 Kiedy dobrze pouczony szlachetny uczeń widzi tak, to staje się beznamiętny co do przyjemnego uczucia, staje się beznamiętny co do bolesnego uczucia, staje się beznamiętny co do ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia. Będąc beznamiętnym, jego pożądanie zanika, i z zanikiem pożądania jest wyzwolony. Kiedy wyzwolony, pojawia się wiedza: 'jest wyzwolony'. Rozumie on: 'narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.

13 Aggivessano, mnich którego umysł jest tak wyzwolony, nie zajmuje żadnej strony i nie dyskutuje z nikim, używając obiegowej mowy bez błędnego jej pojmowania".

14 Przy tej okazji czcigodny Sariputta stał za Zrealizowanym wachlując go. Wtedy pomyślał: "Zrealizowany wydaje się mówić o zaniechaniu tych rozlicznych rzeczy, mając o tym bezpośrednią wiedzę, Wzniosły wydaje się mówić o uwolnieniu się od tych rozlicznych rzeczy, mając o tym bezpośrednią wiedzę". I gdy to tak rozważył, jego umysł został wyzwolony ze skaz przez nie utrzymywanie.

15 Ale u wędrowca Dighanakha pojawiło się czyste, nieskalane oko Dhammy: "Wszystko co jest podmiotem powstawania, jest podmiotem wstrzymania". Wtedy zobaczył on, osiągnął i poznał i zmierzył Dhammę, przekroczył niepewność, skończył z pytaniami i osiągnął nieustraszoność i stał się niezależny w Dhammie Nauczyciela.

16 Powiedział: "Znakomicie, mistrzu Gotama! Znakomicie, mistrzu Gotama! Dhamma została wyjaśniona na wiele sposobów przez mistrza Gotamę, tak jakby ustawił on właściwie to co zostało przewrócone, odsłaniając ukryte, pokazując drogę temu kto zagubiony, trzymając lampę w ciemności dla tych ze wzrokiem by zobaczyli formy.

17 Biorę schronienie u mistrza Gotamy jak i w Dhammie i Zgromadzeniu. Od dziś niech mistrz Gotama zapamięta mnie jako wyznawcę, którzy udał się do niego po schronienie".