M 152. Rozwój Zdolności

1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Rajagaha w Gaju drzew mukhelu.

2. Wtedy to bramin uczeń Uttara, podopieczny bramina Parasariya udał się do Zrealizowanego i wymienił z nim pozdrowienia. Kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa wymiana zdań została zakończona, usiadł z boku. Zrealizowany zapytał: „Uttara, czy bramin Parasariya uczy swoich podopiecznych rozwoju zdolności?” „Czyni to mistrzu Gotama”. „Ale Uttara, jak uczy on swoich podopiecznych rozwoju funkcji?” „Tu mistrzu Gotama człowiek nie widzi materialnych form okiem, nie słyszy dźwięków uchem. Oto jak bramin Parasariya uczy swych podopiecznych rozwoju zdolności”. „Jeżeli tak jest, Uttara, to ślepy człowiek i głuchy człowiek rozwinęli zdolności, zgodnie z tym co mówi bramin Paradariya. Gdyż ślepy człowiek nie widzi materialnych form okiem, głuchy człowiek nie słyszy dźwięków uchem”. Kiedy to zostało powiedziane, bramin uczeń Uttara, podopieczny Parasariyi siedział milcząc, skonsternowany ze spuszczonymi ramionami i ze zwieszoną głową, smutny i bez słowa.

3. Wtedy widząc to Zrealizowany odezwał się do czcigodnego Anandy: „Anando, bramin Parasariya uczy swych podopiecznych rozwoju zdolności w jeden sposób, ale w Dyscyplinie Szlachetnych doskonały rozwój zdolności jest inny”. „Teraz jest czas o Zrealizowany, teraz jest czas o Spełniony by Zrealizowany nauczał doskonałego rozwoju zdolności w Dyscyplinie Szlachetnych. Po usłyszeniu tego mnisi zapamiętają”. „Zatem Anando słuchaj i uważaj na to co powiem”.”Tak czcigodny panie” odpowiedział. Zrealizowany rzekł to:

4. Anando, jaki jest doskonały rozwój zdolności w Dyscyplinie Szlachetnych? Tu Anando, gdy mnich widzi materialną formę okiem, powstaje u niego to co przyjemne, powstaje u niego to co nieprzyjemne, powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Rozumie on tak: „Powstało u mnie to co przyjemne, powstało u mnie to co nieprzyjemne, powstało u mnie to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Ale to jest determinowane, toporne, powstałe współzależnie; to jest spokojne, to jest subtelne, mianowicie równowaga”. Przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne co powstało zanika u niego i równowaga zostaje ustanowiona. Tak jak człowiek o dobrym wzroku po otwarciu oczu może je zamknąć lub po zamknięciu otworzyć, tak też w odniesieniu do wszystkiego – przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak nieprzyjemne co powstało, zanika równie szybko, równie łatwo ustanawiając równowagę. To nazywa się w Dyscyplinie Szlachetnych doskonałym rozwojem zdolności odnośnie materialnych form poznawanych przez oko.

5. I znów Anando gdy mnich słyszy dźwięk uchem powstaje u niego to co przyjemne, powstaje u niego to co nieprzyjemne, powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Rozumie on tak: „Powstało u mnie to co przyjemne, powstało u mnie to co nieprzyjemne, powstało u mnie to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Ale to jest determinowane, toporne, powstałe współzależnie; to jest spokojne, to jest subtelne, mianowicie równowaga”. Przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne co powstało zanika u niego i równowaga zostaje ustanowiona. Tak jak silny mężczyzna mógłby łatwo zgiąć swe palce, tak też w odniesieniu do wszystkiego – przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak nieprzyjemne co powstało, zanika równie szybko, równie łatwo ustanawiając równowagę. To nazywa się w Dyscyplinie Szlachetnych doskonałym rozwojem zdolności odnośnie dźwięków poznawanych przez ucho.

6. I znów Anando gdy mnich czuje zapach nosem, powstaje u niego to co przyjemne, powstaje u niego to co nieprzyjemne, powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Rozumie on tak: „Powstało u mnie to co przyjemne, powstało u mnie to co nieprzyjemne, powstało u mnie to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Ale to jest determinowane, toporne, powstałe współzależnie; to jest spokojne, to jest subtelne, mianowicie równowaga”. Przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne co powstało zanika u niego i równowaga zostaje ustanowiona. Tak jak krople deszczu spadające na lekko pochyły liść lotosu spływają nie pozostając na nim, tak też w odniesieniu do wszystkiego – przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak nieprzyjemne co powstało, zanika równie szybko, równie łatwo ustanawiając równowagę. To nazywa się w Dyscyplinie Szlachetnych doskonałym rozwojem zdolności odnośnie zapachów poznawanych przez nos.

7. I znów Anando gdy mnich poznaje smak językiem, powstaje u niego to co przyjemne, powstaje u niego to co nieprzyjemne, powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Rozumie on tak: „Powstało u mnie to co przyjemne, powstało u mnie to co nieprzyjemne, powstało u mnie to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Ale to jest determinowane, toporne, powstałe współzależnie; to jest spokojne, to jest subtelne, mianowicie równowaga”. Przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne co powstało zanika u niego i równowaga zostaje ustanowiona. Tak jak silny człowiek może łatwo wypluć ślinę zebraną na końcu jego języka, tak też w odniesieniu do wszystkiego – przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak nieprzyjemne co powstało, zanika równie szybko, równie łatwo ustanawiając równowagę. To nazywa się w Dyscyplinie Szlachetnych doskonałym rozwojem zdolności odnośnie smaków poznawanych przez język.

8. I znów Anando gdy mnich poznaje dotykalne ciałem, powstaje u niego to co przyjemne, powstaje u niego to co nieprzyjemne, powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Rozumie on tak: „Powstało u mnie to co przyjemne, powstało u mnie to co nieprzyjemne, powstało u mnie to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Ale to jest determinowane, toporne, powstałe współzależnie; to jest spokojne, to jest subtelne, mianowicie równowaga”. Przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne co powstało zanika u niego i równowaga zostaje ustanowiona. Tak jak silny człowiek może łatwo rozciągnąć swe zgięte ramię lub zgiąć swe wyprostowane ramię tak też w odniesieniu do wszystkiego – przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak nieprzyjemne co powstało, zanika równie szybko, równie łatwo ustanawiając równowagę. To nazywa się w Dyscyplinie Szlachetnych doskonałym rozwojem zdolności odnośnie dotykalnych obiektów poznawanych przez ciało.

9. I znów Anando gdy mnich poznaje idee umysłem, powstaje u niego to co przyjemne, powstaje u niego to co nieprzyjemne, powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Rozumie on tak: „Powstało u mnie to co przyjemne, powstało u mnie to co nieprzyjemne, powstało u mnie to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Ale to jest determinowane, toporne, powstałe współzależnie; to jest spokojne, to jest subtelne, mianowicie równowaga”. Przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne co powstało zanika u niego i równowaga zostaje ustanowiona. Tak jak gdyby człowiek spuścił dwie lub trzy krople wody na rozgrzewane przez cały dzień naczynie, upadek kropli może być wolny ale potem szybko wyparowują i znikają, tak też w odniesieniu do wszystkiego – przyjemne co powstało, nieprzyjemne co powstało, zarówno przyjemne jak nieprzyjemne co powstało, zanika równie szybko, równie łatwo ustanawiając równowagę. To nazywa się w Dyscyplinie Szlachetnych doskonałym rozwojem zdolności odnośnie idei poznawanych przez umysł.

10. Anando, a jak z człowiekiem w treningu, który wkroczył na ścieżkę? Tu Anando kiedy mnich widzi materialną formę okiem ... słyszy dźwięk uchem ... poznaje zapach nosem ... poznaje smak językiem, dotyka dotykalne ciałem ... poznaję idee umysłem, powstaje u niego to co przyjemne, powstaje u niego to co nieprzyjemne, powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne; jest on zawstydzony, upokorzony i zdegustowany przyjemnym co powstało, nieprzyjemnym co powstało, zarówno przyjemnym jaki i nieprzyjemnym co powstało. Oto jak zachowuje się człowiek w treningu, człowiek który wchodzi na ścieżkę.

11-16. A jak z człowiekiem który rozwinął zdolności? Tu Anando, gdy mnich widzi materialną formę okiem ... słyszy dźwięk uchem ... poznaje zapach nosem ... poznaje smak językiem ... dotyka dotykalne ciałem ... poznaje idee umysłem ... powstaje u niego to co przyjemne ... powstaje u niego to co nieprzyjemne ... powstaje u niego to co zarówno przyjemne jak i nieprzyjemne. Jeżeli zechce: „Obym trwał postrzegając nieodpychające w odpychającym”, trwa postrzegając nieodpychające w odpychającym. Jeżeli zechce: „Obym trwał postrzegając nieodpychające w odpychającym i nieodpychającym”, trwa postrzegając nieodpychające w odpychającym i nieodpychającym. Jeżeli zechce: „Obym trwał postrzegając odpychające w nieodpychającym i odpychającym”, to trwa postrzegając odpychające w tym. Jeżeli zechce „Obym uniknął zarówno odpychającego i nieodpychającego, trwając w równowadze uważny i w pełni rozważny”, to trwa w równowadze ku temu, uważny i w pełni rozważny. Oto jak jest człowiekiem z rozwiniętymi zdolnościami.

17. I tak Anando doskonały rozwój zdolności w Dyscyplinie Szlachetnych został ukazany przeze mnie, uczeń w treningu który wkroczył na ścieżkę został ukazany przeze mnie i szlachetny z rozwiniętymi zdolnościami został ukazany przeze mnie.

18. Co powinno być zrobione dla uczniów przez nauczyciela kierującego się współczuciem, który pragnie ich dobra i współczuje im, to dla ciebie zrobiłem, Anando. Są korzenie drzew, są puste chatki. Medytuj Anando, nie zwlekaj, inaczej później będziesz żałował. To moja instrukcja dla ciebie”. Oto co powiedział Zrealizowany. Czcigodny Ananda był zadowolony i ucieszony słowami Zrealizowanego.