M 102. Pięć i Trzy

1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Parku Anathapindiki. Tam odezwał się do mnichów tak: "Mnisi". "Czcigodny panie", odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:

Bazowanie na przyszłej skończoności

2 Mnisi, są pewni pustelnicy i bramini, którzy stawiają hipotezy o przyszłej skończoności i utrzymują poglądy o przyszłej skończoności, przedstawiając rozliczne twierdzenia zawierające przyszłą skończoność.

1) Niektórzy przedstawiają (twierdzenia) jak to: "Postrzegające 'ja' jest nienaruszone po śmierci".

2) Niektórzy przedstawiają (twierdzenia) jak to: "Niepostrzegające 'ja' jest nienaruszone po śmierci".

3) Niektórzy przedstawiają (twierdzenia) jak to: "Ani-postrzegające-ani-nie-postrzegające 'ja' jest nienaruszone po śmierci".

4) Lub opisują anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujących istot.

5) A niektórzy przedstawiają (twierdzenia) o wygaszeniu tutaj i teraz.

I tak albo opisują nienaruszoność egzystującej istoty po śmierci, albo opisują (ostateczną) anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystującej istoty albo zakładają wygaszenie tutaj i teraz. Tak te pięć jest trzema a te trzy pięcioma. To jest podsumowanie Pięciu i Trzech.

3 (1) Tutaj mnisi, kiedy pustelnicy i bramini opisują postrzegające "ja" nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy pustelnicy i bramini opisują te nienaruszone po śmierci postrzegające "ja" jako:


materialne
niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne
postrzegające jedność
postrzegające różnorodność
postrzegające ograniczoność
postrzegające nieograniczoność

4 Lub jeszcze poza tymi wymienionymi, (pewni) inni (podobnie) przedstawiają (twierdzenia o) świadomości jako absolucie, bezgranicznym i niewzruszonym, wykraczającym poza te (wpierw wymienione).

5 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w taki sposób: "Kiedy pustelnicy i bramini opisują postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzypustelnicy i bramini opisują postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne, postrzegające jedność, postrzegające różnorodność, postrzegające ograniczoność, postrzegające nieograniczoność, lub jeszcze jacyś inni przedstawiają (twierdzenia) o bazie nicości tak: 'Tu nic nie ma' jako bezgranicznej i niewzruszonej, której percepcja zdeklarowana jest przez nich jako najczystsza, najdoskonalsza, najwyższa, nie do przewyższenia z tych rodzajów percepcji niezależnie czy to percepcji materialnych, czy percepcji niematerialnych, czy percepcji jedności, czy percepcji różnorodności. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

6 (2) Tutaj mnisi, kiedy pustelnicy i bramini opisują nie-postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy pustelnicy i bramini opisują te nienaruszone po śmierci nie-postrzegające ja jako:


materialne
niematerialne
materialne-i-niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne

7 Tutaj, oponują oni tym dobrym pustelnikom i braminom którzy opisują postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? (Ponieważ zakładają oni tak:) 'Percepcja jest chorobą, nowotworem, strzałą; (ale) jest coś (bardziej) spokojnego, nadrzędny cel, mianowicie nie-percepcja'.

8 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Kiedy pustelnicy i bramini opisują nie-postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzypustelnicy i bramini opisują nie-postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne. Żeby jakiś pustelnik czy bramin powiedział: "Poza materialną formą, poza uczuciem, poza percepcją, poza determinacjami, opiszę przychodzenie i odchodzenie świadomości, jej przemijanie i ponowne pojawienie się, jej wzrost, rozwój i dojrzenie" - takie coś jest niemożliwe. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

9 (3) Tutaj, mnisi kiedy pustelnicy i bramini opisują ani-postrzegające-ani-niepostrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy pustelnicy i bramini opisują te nienaruszone po śmierci ani-postrzegające-ani-nie-postrzegające "ja" jako:


materialne
niematerialne
materialne-i-niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne

10 Tutaj oponują oni tym dobrym pustelnikom i braminom którzy opisują postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci. Jak również oponują tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisują nie-postrzegające ja nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? (Ponieważ zakładają oni tak:) 'Percepcja jest chorobą, nowotworem, strzałą; nie-percepcja jest otępieniem (ale) jest coś (bardziej) spokojnego, nadrzędny cel, mianowicie ani-percepcja-ani-nie-percepcja'.

11 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Kiedy pustelnicy i bramini opisują ani-postrzegające-ani-nie-postrzegające "ja" nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzy pustelnicy i bramini opisują ani-postrzegające-ani-nie-postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne. Ale kiedy jakiś pustelnik czy bramin opisuje, że do osiągnięcia tej bazy (ani-percepcji-ani-nie-percepcji) dochodzi przy pełnych determinacjach tego co do zobaczenia, usłyszenia, odczucia i poznania, to proklamuje on dokładnie to co przeszkadza w osiągnięciu tej bazy; gdyż nie ogłasza się osiągnięcia tej bazy z takimi determinacjami; taka baza jest osiągalna w osiągnięciu (tylko) ze zredukowanymi determinacjami. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

12 (4) Tutaj mnisi, są tacy pustelnicy i bramini, którzy opisują anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujących istot. Oponują oni tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisują postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci i oponują oni tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisują nie-postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci i oponują oni tym dobrym pustelnikom i braminom, którzy opisują ani-postrzegające- ani-nie-postrzegające 'ja' nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? Ponieważ ci wszyscy pustelnicy i bramini są zaprzęgnięci do koła (narodzin) poza (tym życiem), tylko afirmują swe przywiązania tak: 'Będziemy po śmierci tacy, będziemy po śmierci tacy'. Tak jak handlarz udający się na targ, myśli: 'Z tego to wyniknie dla mnie, z tego dostanę to', tak też, ci dobrzy pustelnicy i bramini wyobrażają sobie: 'Będziemy tacy po śmierci, będziemy tacy po śmierci'.

13 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Są pustelnicy i bramini opisujący ostateczną anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujących istot. Z powodu strachu przed osobowością z powodu zdegustowania osobowością, utrzymują oni bieg dookoła tej samej osobowości. Tak jak pies na smyczy umocowanej do drąga lub palika biega dookoła, kołując dookoła tego samego drąga czy palika, tak ci dobrzy pustelnicy i bramini z powodu strachu przed osobowością, z powodu zdegustowania osobowością, utrzymują oni bieg dookoła tej samej osobowości. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

14 Mnisi jacykolwiek pustelnicy i bramini stawiają hipotezy na temat przyszłej skończoności i utrzymują poglądy na temat przyszłej skończoności, przedstawiają rozliczne teorie zawierające przyszłą skończoność, wszyscy oni zakładają te pięć podstaw lub jedną z nich.

Bazowanie na przeszłej skończoności

15 Mnisi, są pewni pustelnicy i bramini, którzy stawiają hipotezy o przeszłej skończoności, przedstawiając rozliczne twierdzenia zawierające przeszłą skończoność. Oto co zakładają

1) Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

2) Ja nie jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

3) Ja jest wieczne i nie-wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

4) Ja jest ani wieczne ani nie wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

5) Ja jest skończone i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

6) Ja jest nieskończone i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

7) Ja jest skończone i nieskończone i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

8) Ja jest ani skończone ani nieskończone i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

9) Ja postrzega jedność i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

10) Ja postrzega różnorodność i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

11) Ja postrzega ograniczone i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

12) Ja postrzega nieograniczoność i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

13) Ja doznaje tylko przyjemności i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

14) Ja doznaje tylko bólu i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

15) Ja doznaje obu: przyjemności i bólu i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

16) Ja doznaje ani-bólu-ani-przyjemności i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.

16 (1) Tutaj, jakikolwiek pustelnik czy bramin którego założenie i pogląd jest taki: "Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne", żeby miał jakąś osobistą, oczyszczoną i jasną wiedzę, poza wiarą, poza aprobatą, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza refleksyjną akceptacją poglądu - to niemożliwe. Teraz gdy nie ma właściwej osobistej wiedzy, oczyszczonej i jasnej, to nawet ta fragmentaryczna wiedza jaką wypracowali cipustelnicy i bramini sama w sobie liczy się u nich za utrzymywanie. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

17 (2) Tutaj, jakikolwiek pustelnik czy bramin którego założenie i pogląd jest taki: "Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne", żeby miał jakąś osobistą, oczyszczoną i jasną wiedzę poza wiarą, poza preferencjami, poza oralną tradycją, poza dyskutowaniem dowodów, poza upodobaniem do poglądów - to niemożliwe. Teraz gdy nie ma właściwej osobistej wiedzy, oczyszczonej i jasnej, to nawet ta fragmentaryczna wiedza jaką wypracowali ci mnisi i bramini sama w sobie liczy się u nich za utrzymywanie. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

18 (3-16)...Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

Wygaszenie Tutaj i Teraz

19 (5) Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności, wkracza i trwa w szczęściu odosobnienia (myśląc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w szczęściu odosobnienia'. Te szczęście odosobnienia zanika u niego. Z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje smutek; z zanikiem smutku powstaje szczęście odosobnienia. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, smutek powstaje, ze wstrzymaniem smutku powstaje szczęście odosobnienia.

20 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób: Ten dobry pustelnik czy bramin z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności, wkracza i trwa w szczęściu odosobnienia (myśląc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w szczęściu odosobnienia'. Te szczęście odosobnienia zanika u niego. Z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje smutek; z zanikiem smutku powstaje szczęście odosobnienia. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, smutek powstaje, ze wstrzymaniem smutku powstaje szczęście odosobnienia. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

21 Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia wkracza i trwa w nie-materialnej przyjemności (myśląc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w nie-materialnej przyjemności'. Ta nie-materialna przyjemność zanika u niego. Z zanikiem nie-materialnej przyjemności powstaje szczęście odosobnienia z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje nie-materialna przyjemność. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, powstaje nie-materialna przyjemność a ze wstrzymaniem niematerialnej przyjemności powstaje szczęście odosobnienia.

22 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób ... Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

23 Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności wkracza i trwa w ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie (myśląc): 'Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciu'. To ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie zanika u niego. Z zanikiem ani-bolesnego-ani-przyjemnego-uczucia powstaje nie-materialna przyjemność z zanikiem nie-materialnej przyjemności, powstaje ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem nie-materialnej przyjemności, powstaje ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie, ze wstrzymaniem ani-bolesnego-ani- przyjemnego- uczucia powstaje nie-materialna przyjemność.

24 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób:...Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

25 Tutaj mnisi, pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności i przekroczeniem ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia widzi tak: 'Jestem spokojny, osiągnąłem wygaszenie, jestem bez utrzymywania'.

26 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób: pewien pustelnik czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowych przyjemności i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności i przekroczeniem ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia widzi tak: 'Jestem spokojny, osiągnąłem wygaszenie, jestem bez utrzymywania'. Z pewnością ten czcigodny zakłada drogę bezpośrednio do wygaszenia. Jednak w utrzymywaniu (jako czyniący) ten dobry pustelnik czy bramin ciągle utrzymuje poglądy bazujące na przeszłej skończoności czy poglądy bazujące na przyszłej skończoności, czy szczęście odosobnienia, czy nie-materialną przyjemność czy ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie. A kiedy widzi on tak: 'Jestem spokojny, osiągnąłem wygaszenie, jestem bez utrzymywania', samo to deklaruje się jako utrzymywanie z jego strony. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).

Najwyższy Spokój

27 Mnisi doskonały stan spokoju co nieprzewyższony zastał odkryty przez Tathagatę, mianowicie wyzwolenie przez nie utrzymywanie, przez poznanie jakimi są powstanie, zanik, gratyfikacja, niebezpieczeństwo i ucieczka (w przypadku) sześciu baz dla kontaktu.

28 Mnisi to jest doskonały stan spokoju co nieprzewyższony, który zastał odkryty przez Tathagatę, mianowicie wyzwolenie przez nie utrzymywanie, przez poznanie jakimi są powstanie, zanik, gratyfikacja, niebezpieczeństwo i ucieczka (w przypadku) sześciu baz dla kontaktu".

29 Oto co zostało powiedziane przez Zrealizowanego. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.