M. 47 Badacz

1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. Tam odezwał się do mnichów tak: “Mnisi”. „Czcigodny panie”, odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:

2. Mnisi, mnich który jest badaczem, nie umiejącym czytać w umyśle innego, powinien dokonać badania Tathagaty ażeby odkryć czy jest, czy też nie jest on w pełni przebudzony”.

3. „Czcigodny panie, nasze idee są zakorzenione w Zrealizowanym, kierowane przez Zrealizowanego, zwracają się do Zrealizowanego. Byłoby dobrze, gdyby Zrealizowany wyjaśnił znaczenie tych słów. Po usłyszeniu wyjaśnień Zrealizowanego mnisi zapamiętają”. „Zatem słuchajcie mnisi i bacznie uważajcie na to co powiem”. Tak czcigodny panie”. Zrealizowany rzekł to:

4. „Mnisi, mnich który jest badaczem, nie umiejącym czytać w umyśle innego, powinien badać Tathagatę odnośnie dwóch rodzajów rzeczy; rzeczy poznawanych przez oko i przez ucho w taki sposób: 'Czy są do znalezienia u Tathagaty, czy też nie, jakieś skalania poznawane przez oko czy przez ucho?' Kiedy tak bada Tathagatę, dochodzi do poznania: 'Nie ma u Tathagaty skalań poznawanych przez oko czy przez ucho'.

5. Kiedy dochodzi do takiego poznania, bada go dalej w taki sposób: 'Czy są do znalezienia u Tathagaty czy ich nie ma, jakieś mieszane stany poznawane przez oko czy przez ucho?' Kiedy tak go bada, dochodzi do poznania: 'Nie ma u Tathagaty mieszanych stanów poznawanych przez oko czy przez ucho.

6. Kiedy dochodzi do tego poznania, bada go dalej w taki sposób: 'Czy są do znalezienia u Tathagaty czy ich nie ma, oczyszczone stany poznawane przez oko czy przez ucho?' Kiedy tak go bada, dochodzi do poznania: 'Oczyszczone stany poznawane przez oko czy ucho są do odmalezienia u Tathagaty'.

7. Kiedy dochodzi do tego poznania, bada go dalej w taki sposób: 'Czy ten czcigodny uzyskał renomę i osiągnął sławę dawno temu czy też niedawno? Kiedy tak go bada, dochodzi do poznania: 'Ten czcigodny osiągnął ten korzystny stan dawno temu, a nie niedawno'.

8. Kiedy dochodzi do tego poznania, bada go dalej w taki sposób: 'Czy ten czcigodny uzyskał renomę i osiągnął sławę tak, że niebezpieczeństwa (połączone z renomą i sławą) są u niego do odnalezienia?' Gdyż mnisi, tak długo jak mnich nie uzyskał renomy i sławy, niebezpieczeństwa (połączone z renomą i sławą) nie są u niego do odnalezienia; ale kiedy mnich uzyskał renomę i osiągnął sławę, te niebezpieczeństwa są u niego do odnalezienia. Kiedy tak bada, dochodzi do poznania: 'Ten czcigodny uzyskał renomę i osiągnął sławę ale niebezpieczeństwa (połączone z renomą i sławą) nie są u niego do odnalezienia'.

9. Kiedy dochodzi do tego poznania, bada go dalej w taki sposób: 'Czy ten czcigodny jest powstrzymanym bez lęku, nie powstrzymywanym przez lęk i czy unika cieszenia się zmysłowymi przyjemnościami, ponieważ jest bez pożądania, z uwagi na wyczerpanie pożądania?' Kiedy tak go bada, dochodzi do poznania: 'Ten czcigodny jest powstrzymanym bez lęku, nie powstrzymanym przez lęk, unika on cieszenia się zmysłowymi przyjemnościami ponieważ jest bez pożądania z uwagi na wyczerpanie pożądania'.

10. Teraz mnisi, jeżeli inni spytają tego mnicha w taki sposób: 'Jakie są powody czcigodnego i jaki jest jego dowód z uwagi na co mówi: 'Ten czcigodny jest powstrzymanym bez lęku, nie powstrzymanym przez lęk, unika on cieszenia się zmysłowymi przyjemnościami ponieważ jest bez pożądania z uwagi na wyczerpanie pożądania?' - odpowiadając właściwie ten mnich powinien odpowiedzieć w taki sposób: 'Gdziekolwiek ten czcigodny przebywa czy w Zgromadzeniu czy samotnie, podczas gdy pewni zachowują się dobrze a pewni źle, i są pewni co nauczają grupę, podczas gdy pewni tutaj wydają się być zainteresowani materialnymi rzeczami a pewni są niezanieczyszczeni materialnymi rzeczami, to ciągle ten czcigodny nie dyskredytuje nikogo z tego powodu. I to usłyszałem i nauczyłem się z ust Zrealizowanego: 'Jestem powstrzymanym bez lęku, nie powstrzymanym przez lęk i unikam cieszenia się zmysłowymi przyjemnościami, ponieważ jestem bez pożądania z uwagi na wyczerpanie pożądania'.

11. Tathagata mnisi powinien być pytany dalej o to w ten sposób: 'Czy są do znalezienia u Tathagaty czy też nie ma, jakieś skalane stany poznawane przez oko czy przez ucho?', Tathagata odpowiedziałby tak: 'Nie ma do odnalezienia u Tathagaty skalanych stanów poznawanych przez oko czy ucho'.

12. Jeżeli zapytany: 'Czy są do odnalezienia u Tathagaty, czy też nie, mieszane stany poznawane przez oko czy przez ucho?', Tathagata odpowiedziałby tak: 'Żadne mieszane stany poznawane przez oko czy przez ucho nie są do odnalezienia u Tathagaty'.

13. Jeżeli zapytany: 'Czy są do odnalezienia u Tathagaty, czy też nie, oczyszczone stany poznawane przez oko czy przez ucho, Tathagata odpowiedziałby tak: 'Oczyszczone stany poznawane przez oko czy przez ucho są do odnalezienia u Tathagaty. Są one moją ścieżką i moją domeną, jednak nie identyfikuję się z nimi'.

14. Mnisi, uczeń powinien zbliżyć się do nauczyciela który mówi w ten sposób, aby usłyszeć Dhammę. Nauczyciel uczy go Dhammy z jej wyższymi i wyższymi poziomami, z jej coraz bardziej wzniosłymi poziomami z jej ciemnymi i jasnymi odpowiednikami. Gdy nauczyciel uczy mnicha o Dhammie w ten sposób, z bezpośredniej wiedzy o pewnym nauczaniu w tej Dhammie, ten mnich dochodzi do konkluzji co do nauczania. Pokłada on wiarę w Nauczyciela w ten sposób: 'Zrealizowany jest całkowicie przebudzony, Dhamma jest dobrze ogłoszona przez Zrealizowanego, Zgromadzenie weszło na dobrą drogę'.

15 I teraz, jeżeli inni spytają mnicha w ten sposób: 'Jakie są czcigodnego powody i jakie dowody w oparciu o które mówi: 'Zrealizowany jest całkowicie przebudzony, Dhamma jest dobrze ogłoszona przez Zrealizowanego, Zgromadzenie weszło na dobrą drogę'. Odpowiadając prawidłowo, ten mnich powinien odpowiedzieć tak: 'Tu przyjaciele zbliżyłem się do Zrealizowanego aby usłyszeć o Dhammie. Zrealizowany pouczył mnie o Dhammie z jej wyższymi i wyższymi poziomami, z jej coraz bardziej wzniosłymi poziomami, z jej ciemnymi i jasnymi odpowiednikami. Gdy Zrealizowany pouczył mnie o Dhammie w ten sposób, z bezpośredniej wiedzy o pewnym nauczaniu w tej Dhammie, doszedłem do konkluzji co do nauczania. Położyłem wiarę w Nauczyciela w ten sposób: 'Zrealizowany jest całkowicie przebudzony, Dhamma jest dobrze ogłoszona przez Zrealizowanego, Zgromadzenie weszło na dobrą drogę'.

16. Mnisi, kiedy czyjaś wiara jest zasadzona, zakorzeniona i ustabilizowana w Tathagacie, przez takie powody, terminy, frazy, mówi się, że jego wiara jest wspomagana przez przyczyny, zakorzeniona we wglądzie, stała, jest nie do obalenia przez żadnego pustelnika czy bramina czy boga czy Marę czy Brahmę czy kogokolwiek w świecie. Oto mnisi jakie jest badanie Tathagaty zgodne z Dhammą i to tak Tathagata jest dobrze przebadany zgodnie z Dhammą".

Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.