M. 99 Subha

1.Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki.

2. Przy tej okazji bramin student Subha, syn Toddeya, przebywał w rezydencji pewnego gospodarza w Savatthi w tym czy innym interesie. Wtedy bramin student Subha, syn Toddeya spytał gospodarza w rezydencji którego przebywał: „Gospodarzu, słyszałem, że Savatthi nie jest pozbawione arahatów. Do jakiego pustelnika czy bramina możemy się dziś udać by okazać mu szacunek?” „Czcigodny panie, ten Zrealizowany mieszka w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anatahapindiki. Możesz udać się okazać szacunek temu Zrealizowanemu, czcigodny panie”.

3. Wtedy po zgodzeniu się z gospodarzem, bramin student Subha, syn Toddeya, udał się do Zrealizowanego i wymienił z nim pozdrowienia. Kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona usiadł z boku i spytał Zrealizowanego:

4. „Mistrzu Gotama, bramini mówią: Gospodarz jest spełniony w prawdziwej drodze Dhammy co korzystna. Ten co odszedł w bezdomność nie jest spełniony w prawdziwej drodze Dhammy co korzystna. Co o tym mówi mistrz Gotama?” „Tu studencie, jestem tym który mówi po uczynieniu analizy, nie mówię jednostronnie. Nie chwalę błędnego sposobu praktyki ze strony zarówno gospodarza jak i tego co odszedł w bezdomność, gdyż czy to będzie gospodarz czy ten kto odszedł w bezdomność, ten kto wkroczył na błędną drogę praktyki, z powodu swego błędnego sposobu praktyki, nie jest spełniony w prawdziwej drodze, Dhammie co korzystna. Chwalę właściwy sposób praktyki ze strony zarówno gospodarza jak i tego kto odszedł w bezdomność, gdyż czy to będzie gospodarz czy ten kto odszedł w bezdomność, ten kto wkroczył na właściwą drogę praktyki, z powodu swego właściwego sposobu praktyki, jest spełniony w prawdziwej drodze, Dhammie co korzystna”.

5. „Mistrzu Gotama, bramini mówią to: 'Skoro praca gospodarza pociąga za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, jest o wielkim owocu. Skoro praca tego co odszedł w bezdomność pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, jest o małym owocu. Co mistrz Gotama o tym mówi?” „Tu studencie, także jestem tym kto mówi po uczynieniu analizy. Jest praca pociągająca za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu. Jest praca pociągająca za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli udana jest o wielkim owocu. Jest praca która pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu. Jest praca która pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, która jeżeli udana jest o dużym owocu.

6. Studencie, a jaka praca pociąga za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu? Rolnictwo jest tą pracą pociągającą za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu. A jaka praca, studencie, pociąga za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli udana jest o wielkim owocu? Znów rolnictwo jest tą pracą pociągającą za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli udana jest o wielkim owocu. A jaka praca, studencie, pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu? Handel jest tą pracą która pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu. A jaka praca, studencie, pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, która jeżeli udana jest o wielkim owocu? Handel jest tą pracą która pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o wielkim owocu.

7. Tak jak rolnictwo jest tą pracą pociągającą za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu, tak praca gospodarza pociąga za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, ale jest o małym owocu jeżeli zawiedzie. Tak jak rolnictwo jest tą pracą pociągającą za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, która jeżeli udana jest o wielkim owocu, tak praca gospodarza pociąga za sobą wielkie zaangażowanie, wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań i jest o wielkim owocu jeżeli udana. Tak jak handel jest pracą która pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji mało zobowiązań, która jeżeli zawiedzie jest o małym owocu, tak praca tych którzy odeszli w bezdomność pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, jest o małym owocu jeżeli zawiedzie. Tak jak handel jest pracą która pociąga za sobą małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań która jeżeli udana jest o wielkim owocu, tak praca tych którzy odeszli w bezdomność pociąga za sobą małe zaangażowanie i mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, jest o wielkim owocu jeżeli udana”.

8. „Mistrzu Gotama, bramini przepisują pięć rzeczy dla wykonania zasługi, dla spełnienia korzystnego”. „Jeżeli to dla ciebie nie jest kłopotliwe, studencie, proszę przedstaw temu zgromadzeniu rzeczy które bramini przepisują dla wykonania zasługi, dla spełnienia korzystnego”. „Nie jest to dla mnie kłopotliwe, mistrzu Gotama, kiedy tacy czcigodni jak ty i inni siedzą (w zgromadzeniu)”. „Zatem przedstaw je studencie”.

9. „Mistrzu Gotama, prawda jest pierwszą rzeczą którą bramini przepisują na wykonanie zasługi, dla spełnienia korzystnego. Ascetyzm jest drugą rzeczą którą bramini przepisują na wykonanie zasługi, dla spełnienia korzystnego. Celibat jest trzecią rzeczą którą bramini przepisują na wykonanie zasługi, dla spełnienia korzystnego. Studia są czwartą rzeczą którą bramini przepisują na wykonanie zasługi, dla spełnienia korzystnego. Szczodrość jest piątą rzeczą którą bramini przepisują na wykonanie zasługi, dla spełnienia korzystnego. Co o tym mówi mistrz Gotama?” „Jak zatem, studencie, czy wśród braminów jest choćby jeden bramin, który mówi w ten sposób: 'Deklaruję rezultat tych pięciu rzeczy po zrealizowaniu tego samemu z bezpośrednią wiedzą?'” „Nie, mistrzu Gotama”. „Jak zatem, studencie, czy wśród braminów jest choćby jeden nauczyciel, czy jeden nauczyciel nauczycieli sięgając siedem generacji w tył, który mówi: 'Deklaruję rezultat tych pięciu rzeczy po zrealizowaniu tego samemu z bezpośrednią wiedzą?'” „Nie, mistrzu Gotama”. „Jak zatem, studencie, czy starożytni bramińscy prorocy, twórcy hymnów, kompozytorzy hymnów, których starożytne hymny co były dawniej śpiewane, wygłaszane i komponowane a które współcześni bramini ciągle śpiewają i powtarzają, powtarzając co zostało wypowiedziane i wyrecytowane, to jest Atthika, Vamaka, Vamadeva, Vessamitta, Yamataggi, Angirasa, Bharadvaja, Vesettha, Kasapa i Bhagu, czy ci starożytni bramini prorocy mówili w ten sposób: 'Deklarujemy rezultat tych pięciu rzeczy po zrealizowaniu tego samemu z bezpośrednią wiedzą?'” ”Nie, mistrzu Gotama”. „Zatem studencie, wydaje się, że wśród braminów nie ma nawet jednego bramina który mówi w ten sposób: 'Deklaruję rezultat tych pięciu rzeczy po zrealizowaniu tego samemu z bezpośrednią wiedzą'. I wśród braminów nie ma nawet jednego nauczyciela, czy jednego nauczyciela nauczycieli, sięgając siedmiu generacji w tył, który mówi : 'Deklaruję rezultat tych pięciu rzeczy po zrealizowaniu tego samemu z bezpośrednią wiedzą'. I wśród starożytnych braminów proroków, twórców hymnów, kompozytorów hymnów, których starożytne hymny co były dawniej śpiewane, wygłaszane i komponowane i które współcześni bramini ciągle śpiewają i powtarzają, powtarzając co zostało wypowiedziane i wyrecytowane, to jest Atthika, Vamaka, Vamadeva, Vessamitta, Yamataggi, Angirasa, Bharadvaja, Vesettha, Kasapa i Bhagu, nawet ci starożytni bramini prorocy nie mówili w ten sposób: 'Deklarujemy rezultat tych pięciu rzeczy po zrealizowaniu tego samemu z bezpośrednią wiedzą' . Przypuśćmy, że jest rząd ślepych ludzi, jeden w kontakcie z drugim, pierwszy nie widzi, środkowy nie widzi i ostatni nie widzi. Tak też, Bharadvaja w odniesieniu do ich twierdzeń, ci bramini wydają się być jak rząd ślepych ludzi: pierwszy nie widzi, środkowy nie widzi i ostatni nie widzi”.

10. Kiedy to zostało powiedziane, bramin student Subha, syn Toddeya, był zagniewany i niezadowolony z przykładu z rzędem ślepych ludzi i zelżył, zdyskredytował i skrytykował Zrealizowanego, mówiąc: „Pustelnikowi Gotamie się pogorszy”. Wtedy rzekł do Zrealizowanego: „Mistrzu Gotama, bramin Pokkharasati z klanu Upamanna, pan Gaju Subhaga mówi tak: 'Pewni pustelnicy i bramini tutaj, ogłaszają się jako posiadający nadnaturalne stany, dystynkcje w wiedzy i wizji godne szlachetnych. Ale to co mówią okazuje się być śmiesznym, okazuje się być ledwie słowami, pustymi i próżnymi. Gdyż jak ludzka istota mogłaby wiedzieć czy widzieć czy zrealizować nadnaturalne stany i dystynkcje w wiedzy i wizji godne szlachetnych? To niemożliwe'”.

11. „Jak zatem, studencie, czy bramin Pokkharasati rozumie umysły wszystkich pustelników i braminów, po objęciu ich swym własnym umysłem?” „Mistrzu Gotama, Bramin Pokkharasti nie rozumie nawet umysłu swej niewolnicy Punniki, po objęciu go jego własnym umysłem, jak zatem mógłby zrozumieć w ten sposób umysły wszystkich pustelników i braminów?”

12. „Studencie, załóżmy, że jest człowiek od urodzenia niewidomy, nie dostrzegający ciemnych i jasnych form, ani niebieskich, ani żółtych, ani czerwonych, ani purpurowych form, nie dostrzegający ani równego, ani nierównego, ani gwiazd, ani księżyca i słońca. Mógłby powiedzieć on w ten sposób: 'Nie ma ciemnych i jasnych form i nikt nie widzi ciemnych i jasnych form, nie ma niebieskich, żółtych, czerwonych, purpurowych form, i nikt nie widzi niebieskich, żółtych, czerwonych, purpurowych form, nie ma ani równego ani nierównego i nikt nie widzi równego ani nierównego, nie ma ani gwiazd, ani księżyca, ani słońca i nikt nie widzi ani gwiazd, ani księżyca, ani słońca. Nie znam tego, nie widzę tego, zatem te rzeczy nie istnieją'. Mówiąc tak, studencie, czy mówiłby właściwie?” "Nie mistrzu Gotama. Są ciemne i jasne formy i ci co widzą ciemne i jasne formy, są niebieskie, żółte, czerwone, purpurowe formy i są ci co widzą niebieskie, żółte, czerwone, purpurowe formy, jest równe i nierówne i są ci co widzą równe i nierówne, są gwiazdy i księżyc i słońce i są ci co widzą gwiazdy, księżyc i słońce”.

13. „Tak samo, studencie, bramin Pokkhrasati jest ślepy i bez wizji. Żeby mógł poznać, zobaczyć czy zrealizować nadnaturalne stany, rozróżnienie w wiedzy i wizji godne szlachetnych – to niemożliwe. Jak myślisz? Co jest lepsze dla tych zamożnych braminów z Kosala, takich jak bramin Canki, bramin Tarukkha, bramin Pokkhharasati, bramin Janussoni, czy twój ojciec, bramin Toddeya – by twierdzenia które czynią zgadzały się z światową konwencją czy by lekceważyły światową konwencję?” „Żeby zgadzały się ze światową konwencją, mistrzu Gotama”. „Co jest lepsze dla nich, by czynili swe twierdzenia po przemyśleniu czy bezmyślnie?” „Po przemyśleniu, mistrzu Gotama”. „Co jest lepsze dla nich, by czynili swe twierdzenia po refleksji czy bezrefleksyjnie?” „Po refleksji, mistrzu Gotama”. „Co jest lepsze dla nich, by ich twierdzenia były dobroczynne czy niedobroczynne?” „Dobroczynne, mistrzu Gotama”.

14. „Jak myślisz, studencie. Jeżeli tak jest, czy te stwierdzenie uczynione przez bramina Pokkharasati zgadza się ze światową konwencją czy lekceważy światową konwencję?” „Lekceważy światową konwencję, mistrzu Gotama”. „Czy to stwierdzenie zostało uczynione po namyśle, czy bezmyślnie?”. „Bezmyślnie, mistrzu Gotama” „Czy to stwierdzenie zostało uczynione po refleksji, czy bezrefleksyjnie?”. „Bezrefleksyjnie, mistrzu Gotama”. „Czy to uczynione stwierdzenie było dobroczynne czy niedobroczynne?”. „Niedobroczynne, mistrzu Gotama”.

15.”Studencie, jest pięć przeszkód. Jakie pięć? Przeszkoda zmysłowego pożądania, przeszkoda złej woli, przeszkoda senności i stanów letargicznych, przeszkoda niepokoju i wyrzutów sumienia, przeszkoda wątpliwości. Bramin Pokkharasati jest przywiązany do tych pięciu przeszkód, tamowany, blokowany i otoczony tymi przeszkodami. Żeby mógł poznać, zobaczyć czy zrealizować nadnaturalne stany, rozróżnienie w wiedzy i wizji godne szlachetnych – to niemożliwe.

16. Jest studencie te pięć strun zmysłowych przyjemności. Jakie pięć? Materialne formy poznawane przez oko, chciane, pożądane, miłe i lubiane, połączone ze zmysłowym pragnieniem i powodujące pożądanie. Dźwięki poznawane przez ucho ... Zapachy poznawane przez nos ... Smaki poznawane przez język ... Obiekty dotyku poznawane przez ciało, chciane, pożądane, miłe i lubiane połączone ze zmysłowym pragnieniem i prowokujące pożądanie. Takie jest te pięć strun zmysłowych przyjemności. Bramin Pokkharasati jest przywiązany do tych pięciu strun zmysłowych przyjemności, oszołomiony nimi i całkowicie im oddany, cieszy się nimi bez widzenia w nich niebezpieczeństwa czy zrozumienia ucieczki od nich. Żeby mógł poznać, zobaczyć czy zrealizować nadnaturalne stany, rozróżnienie w wiedzy i wizji godne szlachetnych – to niemożliwe.

17. Jak myślisz, studencie? Który z tych dwóch ogni miałby (lepszy) płomień, kolor i promieniowanie – ogień który mógłby płonąć zależnie od opału, takiego jak trawa czy drewno, czy ogień który mógłby palić się niezależnie od opału takiego jak trawa czy drewno?” „Jeżeli to byłoby możliwe, mistrzu Gotama, dla ognia palić się niezależnie od opału takiego jak trawa i drewno, ten ogień miałby (lepszy) płomień, kolor i promieniowanie”. „Jest niemożliwe, studencie, nie może się zdarzyć by ogień mógł palić się niezależnie od opału takiego jak trawa czy drewno, z wyjątkiem nadnaturalnej mocy. Jak ogień co pali się zależnie od opału takiego jak trawa czy drewno, powiadam, jest rozkosz która jest zależna od pięciu strun zmysłowych przyjemności. Jak ogień który pali się niezależnie od opału takiego jak trawa czy drewno, jest rozkosz która jest poza zmysłowymi przyjemnościami, poza niekorzystnymi stanami. A co jest studencie tą rozkoszą poza zmysłowymi przyjemnościami, poza niekorzystnymi stanami? Tu całkowicie odłączony od zmysłowych przyjemności, odłączony od niekorzystnych stanów mnich wkracza i trwa w pierwszej jhanie z myśleniem i rozważaniem wraz błogością i przyjemnością zrodzonymi z odosobnienia. To jest rozkoszą poza zmysłowymi przyjemnościami, poza niekorzystnymi stanami. Po uspokojeniu myślenia i rozważania mnich wkracza i trwa w drugiej jhanie z pewnością siebie i z zjednoczonym umysłem, bez myślenia i rozważania, błogością i przyjemnością zrodzonymi z koncentracji. To jest rozkoszą poza zmysłowymi przyjemnościami, poza niekorzystnymi stanami. Z odejściem błogości trwając w równowadze, uważny i w pełni czujny, ciągle odczuwając przyjemność cielesną, mnich wkracza i trwa w trzeciej jhanie, na temat której szlachetni powiadają: 'Ten ma przyjemne przebywanie, kto zrównoważony i uważny'. To jest rozkoszą poza zmysłowymi przyjemnościami, poza niekorzystnymi stanami. Po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, mnich wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzującej się ani-bólem-ani-przyjemnością, i z oczyszczoną uważnością dzięki równowadze. To jest rozkoszą poza zmysłowymi przyjemnościami, poza niekorzystnymi stanami.

18. Z tych pięciu rzeczy, które bramini przepisują dla wykonania zasługi, dla spełnienia korzystnego, którą z tych pięciu rzeczy przepisują jako najbardziej owocną dla wykonania zasługi, dla spełnienia korzystnego?” „Z tych pięciu rzeczy, mistrzu Gotama, które bramini przepisują dla wykonania zasługi, dla spełnienia korzystnego, szczodrość jest tą rzeczą którą przepisują jako najbardziej owocną dla wykonania zasługi, dla spełnienia korzystnego”.

19. „Jak myślisz, studencie? Tu bramin mógłby przeprowadzać wielką ofiarę i dwóch innych braminów przyszłoby tam myśląc o tym by wziąć udział w wielkiej ofierze. Jeden z tych dwóch myślałby: 'Och, żebym tak tylko ja mógł dostać najlepsze siedzenie, najlepszą wodę, najlepsze jedzenie, żeby żaden inny bramin nie mógł dostać najlepszego siedzenia, najlepszej wody, najlepszego jedzenia'. I jest możliwe, że inny bramin, nie tamten bramin dostaje najlepsze siedzenie, najlepszą wodę, najlepsze jedzenie. Myśląc o tym, pierwszy bramin może stać się zagniewany i niezadowolony. Jaki rodzaj rezultatu na to opisują bramini?” „Mistrzu Gotama, bramini nie dają podarunków w ten sposób, myśląc: 'Niech inni staną się zagniewani i niezadowoleni z powodu tego'. Raczej bramini dają podarunki motywowani współczuciem”. „Skoro tak jest, studencie, czy nie jest to szósta podstawa braminów dla wykonania zasługi dla spełnienia korzystnego, mianowicie motyw współczucia?” „Skoro tak jest, mistrzu Gotama, jest to szósta podstawa braminów dla wykonania zasługi dla spełnienia korzystnego, mianowicie motyw współczucia”.

20 „Te pięć rzeczy, studencie, które bramini przypisują na wykonanie zasługi, dla spełnienia korzystnego – gdzie czyściej widzisz te pięć rzeczy, wśród gospodarzy czy wśród tych co odeszli w bezdomność?” „Te pięć rzeczy, mistrzu Gotama, które bramini przepisują na wykonanie zasługi, spełnienie korzystnego częściej widzę wśród tych co odeszli w bezdomność, rzadziej wśród gospodarzy. Gdyż gospodarz ma wielkie zaangażowanie wiele aktywności, wiele funkcji i wiele zobowiązań, nie mówi on ciągle i niezmiennie prawdy, nie praktykuje ascetyzmu, nie utrzymuje celibatu, nie angażuje się w studia czy w szczodrość. Ale ten kto odszedł w bezdomność ma małe zaangażowanie, mało aktywności, mało funkcji i mało zobowiązań, mówi on ciągle i niezmiennie prawdę, praktykuje ascetyzm, utrzymuje celibat, angażuje się w studia czy w szczodrość. W taki sposób te pięć rzeczy, które bramini przepisują na wykonanie zasługi, spełnienie korzystnego częściej widzę wśród tych co odeszli w bezdomność, rzadziej wśród gospodarzy”.

21. „Te pięć rzeczy, które bramini przepisują na wykonanie zasługi, spełnienie korzystnego, nazywam wyposażeniem umysłu, to jest dla rozwoju umysłu co jest bez wrogości i bez złej woli. Tu studencie, mnich jest mówcą prawdy. Myśląc: 'Jestem mówcą prawdy', zdobywa inspirację, zdobywa zadowolenie połączone z Dhammą. To te zadowolenie połączone z korzystnym jest tym co nazywam wyposażeniem umysłu. Tu studencie, mnich jest ascetą. Myśląc: 'Jestem ascetą' zdobywa inspirację, zdobywa zadowolenie połączone z Dhammą. To te zadowolenie połączone z korzystnym jest tym co nazywam wyposażeniem umysłu. Tu studencie, mnich utrzymuje celibat. Myśląc: 'Jestem tym kto utrzymuje celibat', zdobywa inspirację, zdobywa zadowolenie połączone z Dhammą. To te zadowolenie połączone z korzystnym jest tym co nazywam wyposażeniem umysłu. Tu studencie, mnich angażuje się w studia. Myśląc: 'Jestem tym, który angażuje się w studia', zdobywa inspirację, zdobywa zadowolenie połączone z Dhammą. To te zadowolenie połączone z korzystnym jest tym co nazywam wyposażeniem umysłu. Tu studencie, mnich angażuje się w szczodrość. Myśląc: 'Jestem tym który angażuje się w szczodrość', zdobywa inspirację, zdobywa zadowolenie połączone z Dhammą. To te zadowolenie połączone z korzystnym jest tym co nazywam wyposażeniem umysłu. W taki sposób te pięć rzeczy, które bramini przepisują na wykonanie zasługi, spełnienie korzystnego, nazywam wyposażeniem umysłu, to jest dla rozwoju umysłu co jest bez wrogości i bez złej woli.

22. Kiedy to zostało powiedziane, bramin student Subha, syn Toddeya powiedział do Zrealizowanego: „Mistrzu Gotama, słyszałem, że pustelnik Gotama zna ścieżkę do towarzystwa Brahmy”. „Jak myślisz, studencie? Czy wioska Nalakara jest stąd blisko czy daleko?” „Tak panie, wioska Nalakara jest blisko, niedaleko stąd”. „Jak myślisz studencie? Załóżmy, że jest człowiek urodzony i wychowany w wiosce Nalakara i że zaraz potem jak opuścił Nalakara spytaliby go o ścieżkę do wioski. Czy ten człowiek byłby wolny lub wahał się z odpowiedzią?” „Nie, mistrzu Gotama. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten człowiek urodził się i wychował w Nalakara i jest dobrze zaznajomiony ze wszystkimi ścieżkami prowadzącymi do wioski”. „Ciągle, ten człowiek urodzony i wychowany w Nalakara mógłby być wolny i wahać się przy odpowiedzi, gdy spytany o ścieżkę do Nalakara, ale Tathagata, gdy spytany o świat Brahmy czy drogę prowadzącą do świata Brahmy, nigdy nie będzie wolny czy wahać się przy odpowiedzi, gdy spytany o świat Brahmy czy drogę prowadzącą do świata Brahmy. Rozumiem Brahmę, studencie i rozumiem świat Brahmy i rozumiem ścieżkę prowadzącą do świata Brahmy i rozumiem jak powinno się praktykować by pojawić się ponownie w świecie Brahmy”.

23. „Mistrzu Gotama, słyszałem, że pustelnik Gotama naucza ścieżki do towarzystwa Brahmy. Byłoby dobrze, gdyby mistrz Gotama nauczył mnie ścieżki do towarzystwa Brahmy”. „Zatem studencie, słuchaj i bacznie uważaj na to co powiem”. „Tak czcigodny panie”. Zrealizowany rzekł to:

24. „Jaka studencie, jest ścieżka do towarzystwa Brahmy? Tu mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu przyjaznością i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony przyjaznością, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Kiedy te wyzwolenie umysłu przez przyjazność jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje. Tak jak energiczny bębniarz mógłby uczynić się słyszalnym bez żadnych kłopotów w czterech stronach świata, tak też kiedy te wyzwolenie umysłu przez przyjazność jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje. To jest ścieżka do kompani Brahmy.

25. I znów mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu współczuciem i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony współczuciem, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Kiedy te wyzwolenie umysłu przez współczucie jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje. Tak jak energiczny bębniarz mógłby uczynić się słyszalnym bez żadnych kłopotów w czterech stronach świata, tak też kiedy te wyzwolenie umysłu przez współczucie jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje. To jest ścieżka do kompani Brahmy.

26. I znów mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu radością i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony współczuciem, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Kiedy te wyzwolenie umysłu przez radość jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje. Tak jak energiczny bębniarz mógłby uczynić się słyszalnym bez żadnych kłopotów w czterech stronach świata, tak też kiedy te wyzwolenie umysłu przez radość jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje. To jest ścieżka do kompani Brahmy.

27. I znów mnich trwa wypełniając jedną czwartą umysłu równowagą i tak samo drugą część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały świat swój umysł przepełniony współczuciem, obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Kiedy te wyzwolenie umysłu przez równowagę jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje. Tak jak energiczny bębniarz mógłby uczynić się słyszalnym bez żadnych kłopotów w czterech stronach świata, tak też kiedy te wyzwolenie umysłu przez równowagę jest utrzymane przy istnieniu w ten sposób, nie pozostaje tam żadne ograniczające działanie, żadne się nie obstaje.. To również jest ścieżka do kompani Brahmy”.

28. Kiedy to zostało powiedziane, bramin student Subha, syn Toddeya, rzekł do Zrealizowanego: "Znakomicie, mistrzu Gotama! Znakomicie, mistrzu Gotama! Dhamma została wyjaśniona na wiele sposobów przez mistrza Gotamę, tak jakby ustawił on właściwie to co zostało przewrócone, odsłaniając ukryte, pokazując drogę temu kto zagubiony, trzymając lampę w ciemności dla tych ze wzrokiem by zobaczyli formy. Biorę schronienie u Mistrza Gotamy jak i w Dhammie i Zgromadzeniu. Od dziś niech mistrz Gotama zapamięta mnie jako wyznawcę, którzy udał się do niego po życiowe schronienie.

29. A teraz, mistrzu Gotama, odchodzimy. Jesteśmy zajęci, mamy dużo do zrobienia”. „Teraz jest czas, studencie, byś zrobił to co uważasz za słuszne”. Wtedy bramin student Subha, syn Toddeya po ucieszeniu się i uradowaniu słowami Zrealizowanego, wstał ze swego miejsca i po złożeniu hołdu Zrealizowanemu, trzymając go po swej prawej stronie, odszedł.

30. Przy tej okazji pośrodku dnia, bramin Janussoni jechał białą karetą zaprzęgniętą w klacze, wszystkie białe. Zobaczył on nadchodzącego bramina studenta Subha, syna Toddeya. Gdy go zobaczył, spytał go: "Skąd mistrz Bharadvaja wraca pośrodku dnia?" "Panie, wracam od pustelnika Gotamy". "Jak mistrz Bharadvaja postrzega zdolność zrozumienia pustelnika Gotamy?" "Panie, kimże ja jestem by znać zdolność zrozumienia pustelnika Gotamy? Człowiek powinien być mu równym by znać zdolność zrozumienia pustelnika Gotamy". "Mistrz Bharadvaja chwali pustelnika Gotamę rzeczywiście najwyższą pochwałą". "Panie, kimże ja jestem, by chwalić pustelnika Gotamę? Człowiek powinien być mu równym by chwalić pustelnika Gotamę. Pustelnik Gotama jest chwalony przez chwalonych - jako najlepszy wśród bogów i ludzi. Panie, te pięć rzeczy które bramini przepisują dla wykonania zasługi, spełnienia korzystnego, pustelnik Gotama nazywa wyposażeniem umysłu, to jest, dla rozwoju umysłu który jest bez wrogości i bez złej woli”.

31. Kiedy to zostało powiedziane, bramin Janussoni wysiadł z białej karety ciągniętej przez białe klacze i po ułożeniu szaty na jednym ramieniu wyciągnął ręce w geście szacunku w stronę Zrealizowanego i wygłosił tą eksklamację: „To zysk dla Króla Pasenadi z Kosala, to wielki zysk dla Króla Pasenadi z Kosala, że Tathagata, spełniony i całkowicie przebudzony żyje w jego królestwie”.