M. 98 Vasettha

1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Icchanangala, w lesie blisko Icchanangala.

2. Przy tej okazji liczni dobrze znani, zamożni bramini przebywali w Icchanangala, to jest bramin Canki, bramin Tarukkha, bramin Pokkharasati, bramin Janussoni, bramin Toddeya i inni dobrze znani bramini.

3. Wtedy, podczas gdy bramini studenci Vesettha i Bharadvaja spacerowali i wędrowali dla relaksu, powstała między nimi dyskusja: „Jak się jest braminem?” Bramin student Bharadvaja powiedział: „Kiedy jest się dobrze urodzonym z obu stron, czystego pochodzenia siedem pokoleń w tył ze strony matki i ojca, bezspornie i bez zarzutu w odniesieniu do urodzin, wtedy jest się braminem”. Bramin student Vesettha powiedział: „Kiedy się jest cnotliwym i przestrzega się zasad, wtedy jest się braminem”.

4. Ale bramin student Bharadvaja nie potrafił przekonać bramina studenta Vasettha ani bramin student Vasettha nie potrafił przekonać bramina studenta Bharadvaja.

5. Wtedy bramin student Vasettha odezwał się do bramina studenta Bharadvaja: „Panie, pustelnik Gotama syn Sakyów, który odszedł w bezdomność z klanu Sakyów, mieszka w Icchanangala, w lesie blisko Icchanangala. Taka to dobra wieść rozniosła się o mistrzu Gotamie: 'Ten Zrealizowany jest taki, gdyż jest arahatem, spełnionym, całkowicie przebudzonym, doskonałym w prawdziwej wiedzy i prowadzeniu się, wzniosłym, znawcą światów, niezrównanym liderem ludzi do opanowania, nauczycielem bogów i ludzi, oświeconym, błogosławionym'. Chodźmy, Bharadvaja, do pustelnika Gotamy i spytajmy go o tą sprawę. Tak jak nam odpowie, tak zapamiętamy”. „Tak, czcigodny panie”, odpowiedział bramin student Bharadvaja.

6. Wtedy tych dwóch braminów studentów, Vasettha i Bharadvaja, udało się do Zrealizowanego. Wymienili z nim pozdrowienia a kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona, usiedli z boku i bramin student Vasettha odezwał się do Zrealizowanego strofami:

7. Vassettha

1.Oboje przyznajemy się posiadać
Wiedzę Trzech Wed,
Gdyż jestem uczniem Pokkharasati
A on jest uczniem Tarukkha.

2. Osiągnęliśmy pełne mistrzostwo
Wszystkiego tego co uczą weddyjscy eksperci.
Obeznani w filologi i gramatyce,
Dorównujemy naszym nauczycielom w dyskusji.

3. Spór powstał między nami, Gotamo
Dotyczący kwestii narodzin i klasy:
Bharadvaja mówi, że jest się braminem z urodzenia
Podczas gdy ja utrzymuję, że jest się braminem przez działanie.
Znaj to, o Widzący, jako naszą debatę.

4. Skoro żaden z nas nie potrafił przekonać drugiego,
Czy sprawić by zobaczył jego punkt widzenia,
Przyszliśmy spytać ciebie, panie,
Szeroko znanego jako Buddę.

5. Jak ludzie zwracający swe dłonie ku górze
Do księżyca gdy osiągnął pełnię,
Tak i w świecie czczą cię
I składają ci hołd, Gotamo.

6. Zatem teraz pytamy cię, Gotamo,
Oko powstałe w świecie:
Czy jest się braminem z urodzenia czy przez działanie?
Wyjaśnij to nam, którzy nie wiedzą
Jak powinniśmy rozpoznać bramina?

Budda

7. Wyjaśnię wam jakimi rzeczywiście są,
Vasettha, powiedział Zrealizowany,
Gatunkowe różnice żywych istot
Gdyż wiele jest rodzajów narodzin.

8. Znaj wpierw trawę i drzewa:
Choć brakuje im samoświadomości,
Ich narodziny są ich wyróżnialnym znakiem;
Gdyż wiele jest rodzajów narodzin.

9. Następne idą ćmy i motyle
I im podobne aż do mrówek:
Ich narodziny są ich wyróżnialnym znakiem;
Gdyż wiele jest rodzajów narodzin.

10. Dalej znaj rodzaj czworonogów
Dużych i małych:
Ich narodziny są ich wyróżnialnym znakiem;
Gdyż wiele jest rodzajów narodzin.

11. Znaj tych których żołądki są ich stopami,
Długopleca klasa węży:
Ich narodziny są ich wyróżnialnym znakiem;
Gdyż wiele jest rodzajów narodzin.

12. Znaj również ryby mieszkające w wodzie,
Pasące się w płynnym świecie:
Ich narodziny są ich wyróżnialnym znakiem;
Gdyż wiele jest rodzajów narodzin.

13. Następnie ptaki używające skrzydeł
Gdy lecą po otwartym niebie:
Ich narodziny są ich wyróżnialnym znakiem;
Gdyż wiele jest rodzajów narodzin.

14. Podczas gdy u tych ptaków różnica w urodzeniu
Czyni ich wyróżnialny znak,
U ludzi nie ma różnicy urodzin,
Czyniącej wyróżnialny znak.

15. Ani we włosach ani w głowie
Ani w uszach ani w oczach
Ani w ustach ani w nosie
Ani w wargach ani w brwiach;

16. Ani w ramionach ani w karku,
Ani w żołądku ani w plecach,
Ani w pośladkach ani w piersiach,
Ani w odbycie ani w genitaliach;

17. Ani w dłoniach ani w stopach,
Ani w palcach ani w paznokciach,
Ani w kolanach ani w udach,
Ani w ich kolorze ani w głosie:
Tutaj narodziny nie czynią rozróżnialnego znaku
Jak przy innych rodzajach narodzin.

18. W samych ludzkich ciałach
Nic rozróżnialnego nie może być znalezione.
Różnice pomiędzy ludzkimi istotami
Są o czysto werbalnej desygnacji.

19. Kto wśród ludzi żyje
Z rolnictwa, powinieneś wiedzieć
Jest nazywany rolnikiem, Vasettha;
Nie jest on braminem.

20. Kto wśród ludzi żyje
Z rękodzieła, powinieneś wiedzieć
Jest nazywany rzemieślnikiem, Vasettha;
Nie jest on braminem.

21. Kto wśród ludzi żyje
Z kupiectwa, powinieneś wiedzieć
Jest nazywany kupcem, Vasettha;
Nie jest on braminem.

22. Kto wśród ludzi żyje
Z służenia, powinieneś wiedzieć
Jest nazywany służącym, Vasettha;
Nie jest on braminem.

23. Kto wśród ludzi żyje
Ze złodziejstwa powinieneś wiedzieć
Jest nazywany rabusiem, Vasettha;
Nie jest on braminem.

24. Kto wśród ludzi żyje
Z łucznictwa, powinieneś wiedzieć
Jest nazywany żołnierzem, Vasettha;
Nie jest on braminem.

25. Kto wśród ludzi żyje
Z kapłaństwa, powinieneś wiedzieć
Jest nazywany kapłanem, Vasettha;
Nie jest on braminem.

26. Kto rządzi wśród ludzi
W mieście i kraju, powinieneś wiedzieć
Jest nazywany władcą, Vasettha;
Nie jest on braminem.

27. Nie nazywam go braminem
Z powodu jego pochodzenia i linii
Jeżeli zawady wciąż w nim są
Jest tylko tym kto mówi: 'Panie'.
Ten kto bez zawad i już dłużej bez utrzymywania
On jest tym kogo nazywam braminem.

28. Ten kto przeciął wszystkie pęta
I nie jest już dłużej wstrząsany przez niepokój
Kto przezwyciężył wszystkie więzy, oderwany:
On jest tym kogo nazywam braminem.

29. Ten kto przeciął wszystkie rzemienie i paski,
Wodze i uzdy też
Kogo szlaban jest podniesiony – przebudzony:
On jest tym kogo nazywam braminem.

30. Kto wytrzymuje bez śladu nienawiści
Zniewagę, przemoc, jak i niewolę
Z mocą cierpliwości dobrze ustanowioną:
On jest tym kogo nazywam braminem.

31. Kto nie płonie gniewem,
Obowiązkowy, cnotliwy i skromny,
Ujarzmiony, niosący swe ostatnie ciało:
On jest tym kogo nazywam braminem.

32. Kto jak deszcz na liściach lotosu,
Czy ziarnko gorczycy na czubku szydła,
Nie lgnie do zmysłowych przyjemności:
On jest tym kogo nazywam braminem.

33. Kto zna tutaj w sobie samym
Wyczerpanie wszelkiego cierpienia
Z odłożonym brzemieniem i oderwany:
On jest tym kogo nazywam braminem.

34. Kto z głębokim zrozumieniem, mądry,
Potrafi odróżnić ścieżkę od nie-ścieżki
I osiągnął najwyższy cel:
On jest tym kogo nazywam braminem.

35. Trzymający się z dala gospodarzy
I tych co odeszli w bezdomność,
Kto wędruje bez domu czy chęci:
On jest tym kogo nazywam braminem.

36. Kto odłożył na bok kij
Przeciwko wszystkim istotom, słabowitym czy dzielnym,
Kto nie zabija ani nie zmusza do zabijania:
On jest tym kogo nazywam braminem.

37. Kto nie oponuje wśród oponentów
Spokojny wśród tych skłonnych do przemocy,
Kto nie utrzymuje wśród utrzymujących:
On jest tym kogo nazywam braminem.

38. Kto porzucił wszelkie pożądanie i nienawiść,
Porzucił dumę i pogardę
Jak ziarnko gorczycy na czubku szydła
On jest tym kogo nazywam braminem.

39. Kto wygłasza łagodną mowę
Pełną znaczenia, zawsze prawdziwą,
Która nikogo nie rani:
On jest tym kogo nazywam braminem.

40. Kto w świecie nigdy nie zabierze
Tego co niedane, długiego czy krótkiego,
Małego czy dużego czy ładnego czy brzydkiego:
On jest tym kogo nazywam braminem.

41. Kto nie ma wewnętrznej tęsknoty
Odnośnie tego świata czy następnego,
Kto żyje bez tęsknot i oderwany
On jest tym kogo nazywam braminem.

42. Kto nie ma więcej uciech
Ani więcej niepokoju, gdyż wie
Przez osiągnięcie Sfery Nieśmiertelności:
On jest tym kogo nazywam braminem.

43. Kto przez przekroczenie wszystkich więzów tutaj
Wobec zasługi jak i złych czynów,
Jest bez żalu, nieskalany i czysty:
On jest tym kogo nazywam braminem.

44. Kto, czysty jak księżyc bez skaz,
Jest jasny i klarowny i u kogo
Rozmiłowanie i istnienie zostały wyczerpane:
On jest tym kogo nazywam braminem.

45. Kto wyszedł poza trzęsawisko,
Bagno, samsarę, wszelkie złudzenie,
Kto przeszedł na drugi brzeg
I medytuje w jhanach,
Jest niewzruszony i niezaniepokojony,
Zrealizowawszy wygaszenie przez nie utrzymywanie
On jest tym kogo nazywam braminem.

46. Kto porzucił zmysłowe przyjemności
I wędruje tu bezdomny,
Ze zmysłowym pożądaniem i istnieniem wyczerpanymi:
On jest tym kogo nazywam braminem.

47. Kto również porzucił pragnienie
I wędruje tu bezdomny,
Z pragnieniem i istnieniem wyczerpanymi:
On jest tym kogo nazywam braminem.

48. Kto pozostawił w tyle wszelkie ludzkie więzy
I strząsnął więzy niebiańskie,
Oderwany od wszystkich więzów wszędzie
On jest tym kogo nazywam braminem.

49. Kto pozostawił z tyłu rozmiłowanie i niezadowolenie,
Kto jest chłodny bez przywiązań,
Bohater który przekroczył cały świat:
On jest tym kogo nazywam braminem.

50. Kto wie jak istoty przemijają
By pojawić się ponownie na wiele sposobów,
Otwarty, wzniosły, przebudzony:
Jego nazywam braminem.

51. Kogo destynacja jest nieznana
Bogom, duchom i ludziom,
Arahat z wyczerpanymi skazami:
On jest tym kogo nazywam braminem.

52. Kto jest zupełnie bez zawad,
Przed, za i pośrodku
Kto jest bez zawad i nie utrzymuje już więcej
On jest tym kogo nazywam braminem.

53. Przywódca stada, doskonały bohater,
Wielki widzący który zwyciężył,
Niewzruszony, oczyszczony, przebudzony:
On jest tym kogo nazywam braminem.

54. Kto zna swe rozliczne przeszłe życia
I widzi nieba i stany niedoli,
Który osiągnął wyczerpanie narodzin:
On jest tym kogo nazywam braminem.

55. Gdyż imię i klan są asygnacjami
Jako ledwie desygnacje w świecie;
Powstałymi z konwencji,
Są asygnacjami tutaj i tam.

56. Dla tych którzy nie znają tego faktu,
Błędne poglądy na długo zaległy w ich sercach;
Nie wiedząc, deklarują nam:
'Jest się braminem z urodzenia'.

57. Nie jest się braminem z urodzenia,
Ani z urodzenia nie-braminem
Przez działanie jest się braminem
Przez działanie jest się nie-braminem.

58. Gdyż ludzie są rolnikami przez swe działania,
Przez swe działania są również rzemieślnikami;
I ludzie są kupcami przez swe działania,
Przez swe działania są również służącymi.

59. I ludzie są rabusiami przez swe działania
Przez swe działania są również żołnierzami;
I ludzie są kapłanami przez swe działania,
Przez swe działania są również władcami.

60. Tak prawdziwie mądrzy
Widzą działanie jakim ono jest,
Widzą współzależne powstawanie
Obeznani z działaniem i jego rezultatem.

61. Działanie sprawia że kręci się świat,
Działanie wprawia w obroty tą generację.
Żywe istoty są związane przez działanie
Jak koło karety przez iglice.

61. Ascetyzm, święte życie,
Samokontrola i wewnętrzny trening -
Przez to ktoś staje się braminem,
W tym leży doskonałość bramińskiego stanu.

62. Posiadający potrójną wiedzę,
Spokojny, z wyczerpanym istnieniem:
Znaj go w ten sposób: o Vasettha,
Jako Brahmę i Sakkę dla tych co rozumieją.

8. Kiedy to zostało powiedziane bramini studenci Vasettha i Bharadvaja powiedzieli do Zrealizowanego: "Znakomicie, mistrzu Gotama! Znakomicie, mistrzu Gotama! Dhamma została wyjaśniona na wiele sposobów przez mistrza Gotamę, tak jakby ustawił on właściwie to co zostało przewrócone, odsłaniając ukryte, pokazując drogę temu kto zagubiony, trzymając lampę w ciemności dla tych ze wzrokiem by zobaczyli formy. Bierzemy schronienie u Mistrza Gotamy jak i w Dhammie i Zgromadzeniu. Od dziś niech Mistrz Gotama zapamięta nas jako wyznawców, którzy udali się do niego po życiowe schronienie".