M 44. Mała Sutta Pytań i Odpowiedzi

1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Rajagaha w Bambusowym Gaju w Sanktuarium Wiewiórek. Wtedy świecki wyznawca Visakha udał się do mniszki Dhammadinny i po złożeniu jej hołdu usiadł z boku. Kiedy to uczynił, rzekł:

Osobowość

2. „Pani, 'osobowość, osobowość' jest powiedziane. Co jest nazwane osobowością przez Zrealizowanego?” „Przyjacielu Visakha, te pięć agregatów objętych utrzymywaniem jest nazywanych przez Zrealizowanego osobowością, mianowicie agregat materialnej formy objęty utrzymywaniem, agregat uczucia objęty utrzymywaniem, agregat percepcji objęty utrzymywaniem, agregat determinacji objęty utrzymywaniem, agregat świadomości objęty utrzymywaniem. Te pięć agregatów objętych utrzymywaniem jest zwanych osobowością przez Zrealizowanego”. Mówiąc „Dobrze, pani”, świecki wyznawca Visakha ucieszył się słowami mniszki Dhammadinny i po zgodzeniu się nimi, zadał jej dalsze pytanie:

3. „Pani, 'Powstanie osobowości, powstanie osobowości' jest powiedziane. Co jest nazwane powstaniem osobowości przez Zrealizowanego?” - „Przyjacielu Visakha, to pragnienie co odnawia istnienie i co stowarzyszone jest z rozmiłowaniem i pożądaniem, rozmiłowaniem się to w tym, to w tamtym, mianowicie pragnienie zmysłowych przyjemności, pragnienie istnienia, pragnienie nie-istnienia”.

4. „Pani, 'Wstrzymanie osobowości, wstrzymanie osobowości' jest powiedziane. Co jest nazywane wstrzymaniem osobowości przez Zrealizowanego?” - „Przyjacielu Visakha to zanik bez pozostałości i wstrzymanie, rezygnacja, uwolnienie się, puszczenie i odrzucenie tegoż pragnienia”.

5. „Pani, 'droga prowadząca do wstrzymania osobowości, droga prowadząca do wstrzymania osobowości' jest powiedziane. Co jest nazywane drogą prowadzącą do wstrzymania osobowości przez Zrealizowanego?” „Przyjacielu Visakha, to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe utrzymanie, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja”.

6. „Pani, czy utrzymywanie jest tym samym co pięć agregatów objętych utrzymywaniem, czy utrzymywanie jest czymś poza tymi pięcioma agregatami objętymi utrzymywaniem?” „Przyjacielu Visakha, to utrzymywanie nie jest ani tym samym co pięć agregatów objętych utrzymywaniem, ani nie nie jest czymś poza tymi pięcioma agregatami objętymi utrzymywaniem. To chęć i pożądanie zawarte w tych pięciu agregatach objętych utrzymywaniem jest tu utrzymywaniem”.

Pogląd na osobowość

7. „Pani jak dochodzi do poglądu na osobowość?” „Tu niepouczony przeciętny człowiek, nie szanujący szlachetnych i nieobeznany z ich Dhammą, niezdyscyplinowany w niej, nie szanujący prawdziwych ludzi i nieobeznany z ich Dhammą, niezdyscyplinowany w niej, widzi materię jako ja, lub ja posiadające materię, lub materię w ja, lub ja w materii. Widzi on uczucie jako ja, lub ja posiadające uczucie, lub uczucie w ja, lub ja w uczuciu. Widzi on percepcję jako ja, lub ja posiadające percepcję, lub percepcję w ja lub, ja w percepcji. Widzi on determinacje jako ja, lub ja posiadające determinacje, lub determinacje w ja, lub ja w determinacjach. Widzi on świadomość jako ja, lub ja posiadające świadomość, lub świadomość w ja, lub ja w świadomości. Oto jak dochodzi do poglądu na osobowość”.

8. „Pani jak nie dochodzi do poglądu na osobowość?” „Tu właściwie pouczony szlachetny uczeń, szanujący szlachetnych i obeznany z ich Dhammą, zdyscyplinowany w niej, szanujący prawdziwych ludzi i obeznany z ich Dhammą, zdyscyplinowany w niej, nie widzi materii jako ja, lub ja posiadającego materię, lub materię w ja, lub ja w materii. Nie widzi on uczucia jako ja, lub ja posiadającego uczucie, lub uczucie w ja, lub ja w uczuciu. Nie widzi percepcji jako ja, lub ja posiadającego percepcję, lub percepcję w ja, lub ja w percepcji. Nie widzi determinacji jako ja, lub ja posiadającego determinacje, lub determinacje w ja, lub ja w determinacjach. Nie widzi on świadomości jako ja, lub ja posiadającego świadomość, lub świadomości w ja, lub ja w świadomości. Oto jak nie dochodzi do poglądu na osobowość.

Ośmioraka Ścieżka

9. „Pani, czym jest Szlachetna Ośmioraka Ścieżka?” „Przyjacielu Visakha, to właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe utrzymanie, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja”.

10. „Pani, czy Szlachetna Ośmioraka Ścieżka jest determinowana czy niedeterminowana?” „Przyjacielu Visakha, Szlachetna Ośmioraka Ścieżka jest determinowana”.

11. „Pani, czy trzy agregaty są włączone w Ośmioraką Szlachetną Ścieżkę czy Ośmioraka Szlachetna Ścieżka jest włączona w trzy agregaty?” „Trzy agregaty nie są włączone w Szlachetną Ośmioraką Ścieżkę ale Szlachetna Ośmioraka Ścieżka jest włączona w trzy agregaty. Wszelka właściwa mowa, wszelkie właściwe działanie, wszelkie właściwe utrzymanie – te rzeczy są włączone w grupę cnót. Wszelki właściwy wysiłek, wszelka właściwa uważność, wszelka właściwa koncentracja – te rzeczy włączone są w agregat koncentracji. Wszelki właściwy pogląd, wszelka właściwa intencja – te rzeczy są włączone w agregat zrozumienia”.

Koncentracja

12. „Pani, czym jest koncentracja, co jest znakiem koncentracji, co jest ekwipunkiem koncentracji, co jest rozwojem koncentracji?” „Wszelkie zjednoczenie umysłu jest koncentracją, przyjacielu Visakha; cztery podstawy uważności są znakiem koncentracji, cztery właściwe rodzaje wysiłku są ekwipunkiem koncentracji. Powtarzanie, utrzymanie przy istnieniu i kultywacja tych samych stanów jest rozwojem koncentracji”.

Determinacje

13. „Pani, jak wiele jest determinacji?” „Są te trzy determinacje, przyjacielu Visakha, determinacja ciała, determinacja mowy i determinacja umysłu”.

14. „Ale pani, co jest determinacją ciała? Co jest determinacją mowy? Co jest determinacją umysłu?” „Wdech i wydech, przyjacielu Visakha to determinacja ciała; myślenie i rozważanie to determinacja mowy; percepcja i uczucie to determinacja umysłu”.

15. „Ale pani, dlaczego wdech i wydech to determinacja ciała? Dlaczego myślenie i rozważanie to determinacja mowy? Dlaczego percepcja i uczucie to determinacja umysłu?”- „Przyjacielu Visakha, wdech i wydech są cielesne, te rzeczy są związane z ciałem, dlatego wdech i wydech to determinacja ciała. Najpierw człowiek myśli i rozważa potem mówi, dlatego myślenie i rozważanie jest determinacją mowy. Percepcja i uczucie są mentalne, te rzeczy są związane z umysłem, dlatego percepcja i uczucie są determinacją umysłu”.

Osiągnięcie wstrzymania percepcji i uczucia

16. Pani, jak dochodzi do wstrzymania percepcji i uczucia?” „Przyjacielu Visakha, kiedy mnich osiąga wstrzymanie percepcji i uczucia nie pojawia się u niego myśl: 'Osiągnę wstrzymanie percepcji i uczucia', lub 'Osiągam wstrzymanie percepcji i uczucia, lub 'Osiągnąłem wstrzymanie percepcji i uczucia,' ale raczej jego umysł uprzednio został rozwinięty w taki sposób, który doprowadza go do tego stanu”.

17. „Pani, kiedy mnich osiąga wstrzymanie percepcji i uczucia, która z tych rzeczy zanika u niego najpierw: determinacja ciała, determinacja mowy, determinacja umysłu?” „Przyjacielu Visakha, kiedy mnich osiąga wstrzymanie percepcji i uczucia wpierw zanika determinacja mowy, za nią determinacja ciała i potem dopiero determinacja umysłu”.

18. „Pani, jak dochodzi do wyjścia ze wstrzymania percepcji i uczucia?” „Przyjacielu Visakha, kiedy mnich wychodzi z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia, nie pojawia się u niego myśl: 'Wyjdę z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia', czy 'Wychodzę z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia', czy 'Wyszedłem z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia', ale raczej jego umysł uprzednio został rozwinięty w taki sposób, który prowadzi go do tego stanu”.

19. „Pani, kiedy mnich wychodzi z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia, jakie z tych rzeczy pojawiają się najpierw: determinacja umysłu, determinacja mowy, czy determinacja ciała?” „Przyjacielu Visakha, kiedy mnich wychodzi z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia, wpierw pojawia się determinacja umysłu, następnie determinacja ciała a potem determinacja mowy”.

20. „Pani, kiedy mnich wyszedł z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia, jak wiele kontaktów go dotyka?” „Przyjacielu Visakha kiedy mnich wyszedł z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia, dotykają go trzy rodzaje kontaktu: pustka-kontakt, kontakt bez-obiektu i nie-pożądliwy kontakt”.

21. „Pani, kiedy mnich wyszedł z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia, ku czemu ukierunkowuje się, inklinuje i dąży jego umysł?” „Przyjacielu Visakha, kiedy mnich wyszedł z osiągnięcia wstrzymania percepcji i uczucia jego umysł ukierunkowuje się, inklinuje i dąży ku odosobnieniu”.

Uczucie

22. „Pani, jak wiele jest uczuć?” „Przyjacielu Visakha, są trzy rodzaje uczuć: przyjemne uczucie, bolesne uczucie, ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie”.

23. „Ale pani, co jest przyjemnym uczuciem, co jest bolesnym uczucie, co jest ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciem?” „Przyjacielu Visakha, cokolwiek jest cielesnego czy mentalnego co odczuwane jako przyjemne i gratyfikujące, jest to przyjemnym uczuciem. Cokolwiek jest cielesnego czy mentalnego odczuwanego jako bolesne i raniące – to jest bolesnym uczuciem. Cokolwiek jest cielesnego czy mentalnego co odczuwane jako ani-bolesne-ani-przyjemne – to jest ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciem".

24. „Pani, co jest przyjemne i co jest bolesne w odniesieniu do przyjemnego uczucia? Co jest bolesne i co jest przyjemne w odniesieniu do bolesnego uczuci? Co jest przyjemne i co jest bolesne w odniesieniu do ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia?” „Przyjacielu Visakha, przyjemne uczucie jest przyjemne gdy trwa i bolesne gdy się zmienia. Bolesne uczucie jest bolesne gdy trwa i przyjemne gdy się zmienia. Ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie jest przyjemne, gdy obecna jest wiedza (o nim) i bolesne gdy nie ma wiedzy (o nim)".

Dogłębne Tendencje

25. „Pani, jakie dogłębne tendencje zalegają pod przyjemnym uczuciem? Jakie dogłębne tendencje zalegają pod bolesnym uczuciem? Jakie dogłębne tendencje zalegają pod ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciem?” „Przyjacielu Visakha, dogłębne tendencje do pożądania zalegają pod przyjemnym uczuciem, dogłębne tendencje do awersji zalegają pod bolesnym uczuciem i dogłębne tendencje do ignorancji zalegają pod ani-bolesnym-ani-przyjemnym uczuciem”.

26. „Pani, czy dogłębne tendencje do pożądania zalegają pod wszystkimi przyjemnymi uczuciami, czy dogłębne tendencje do awersji zalegają pod wszystkimi bolesnymi uczuciami, czy dogłębne tendencje do ignorancji zalegają pod wszystkimi ani-bolesnymi-ani-przyjemnymi uczuciami?” „Przyjacielu Visakha, dogłębne tendencje do pożądania nie zalegają pod wszystkimi przyjemnymi uczuciami, dogłębne tendencje do awersji nie zalegają pod wszystkimi bolesnymi uczuciami, dogłębne tendencje do ignorancji nie zalegają pod wszystkimi ani-bolesnymi-ani-przyjemnymi uczuciami”.

27. „Pani, co powinno być porzucone odnośnie do przyjemnego uczucia? Co powinno być porzucone odnośnie do bolesnego uczucia? Co powinno być porzucone odnośnie do ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia?” „Przyjacielu Visakha, dogłębne tendencje do pożądania powinny być porzucone odnośnie do przyjemnego uczucia, dogłębne tendencje do awersji powinny być porzucone odnośnie do bolesnego uczucia, dogłębne tendencje do ignorancji powinny być porzucone odnośnie do ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia”.

28. „Pani, czy dogłębne tendencje do pożądania muszą być porzucone odnośnie do wszystkich przyjemnych uczuć? Czy dogłębne tendencje do awersji muszą być porzucone odnośnie do wszystkich bolesnych uczuć? Czy dogłębne tendencje do ignorancji muszą być porzucone odnośnie do wszystkich ani-bolesnych-ani-przyjemnych uczuć?” „Przyjacielu Visakha dogłębne tendencje do pożądania nie muszą być porzucone odnośnie do wszystkich przyjemnych uczuć. Dogłębne tendencje do awersji nie muszą być porzucone odnośnie do wszystkich bolesnych uczuć. Dogłębne tendencje do ignorancji nie muszą być porzucone odnośnie do wszystkich ani-bolesnych-ani-przyjemnych uczuć. Tu przyjacielu Visakha, całkiem odłączony od zmysłowych przyjemności, odłączony od niekorzystnych rzeczy, mnich wkracza i trwa w pierwszej jhanie, która jest stowarzyszona z myśleniem i rozważaniem i z błogością i przyjemnością zrodzonymi z odosobnienia. Z tym porzuca on pożądanie i dogłębne tendencje do pożądania nie zalegają pod tym. Tu mnich rozważa tak: 'Kiedy wkroczę i będę trwał w tej bazie w którą szlachetni wkraczają i trwają?' U tego kto generuje tęsknotę za najwyższym wyzwoleniem, powstaje smutek z tęsknotą jako warunkiem. Z tym porzuca on awersję i dogłębne tendencje do awersji nie zalegają pod tym. Tu, z porzuceniem przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, mnich wkracza i trwa w czwartej jhanie, cechującej się ani-bólem-ani-przyjemnością i czystością uważności dzięki równowadze. Z tym porzuca on ignorancję i dogłębne tendencje do ignorancji nie zalegają pod tym”.

29. „Pani, co jest kontr-odpowiednikiem przyjemnego uczucia?” „Przyjacielu Visakha, bolesne uczucie jest kontr-odpowiednikiem przyjemnego uczucia”. "Co jest kontr-odpowiednikiem bolesnego uczucia?” „Przyjemne uczucie jest kontr-odpowiednikiem bolesnego uczucia” „Co jest kontr-odpowiednikiem ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia?” „Ignorancja jest kontr-odpowiednikiem ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia”. „Co jest kontr-odpowiednikiem ignorancji?” „Prawdziwa wiedza jest kontr-odpowiednikiem ignorancji”. „Co jest kontr-odpowiednikiem prawdziwej wiedzy?” „ Wygaszenie jest kontr-odpowiednikiem prawdziwej wiedzy”. „Co jest kontr-odpowiednikiem wygaszenia?” „Przyjacielu Visakha, posunąłeś tą linię pytań za daleko, nie byłeś zdolny uchwycić limitu pytań. Gdyż święte życie przyjacielu Visakha, łączy się z wygaszeniem, kulminuje się w wygaszeniu, kończy się wygaszeniem. Jeżeli chcesz, przyjacielu Visakha, idź do Zrealizowanego i spytaj go o tego znaczenie. Jak ci wyjaśni, tak powinieneś zapamiętać”.

Konkluzja

30. Wtedy świecki wyznawca Visakha, po ucieszeniu się i uradowaniu słowami mniszki Dhammadinny, wstał ze swego miejsca i po złożeniu jej hołdu, trzymając ją po swej prawej stronie, udał się do Zrealizowanego. Po złożeniu mu hołdu, usiadł z boku i opowiedział całą konwersację z mniszką Dhammadinną. Kiedy skończył, Zrealizowany rzekł:

31. „Mniszka Dhammadinna jest mądra, Visakha, mniszka Dhammadinna ma wielką mądrość. Gdybyś zapytał mnie o tego znaczenie, odpowiedziałbym ci w taki sposób jak mniszka Dhammadinna to wyjaśniła. Takie jest tego znaczenie i tak powinieneś to zapamiętać”. Oto co powiedział Zrealizowany. Świecki wyznawca Visakha był zadowolony i ucieszony słowami Zrealizowanego.