M. 114 Co powinno a co nie powinno być kultywowane

1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. Tam odezwał się do mnichów tak: „Mnisi”. „Czcigodny panie”, odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:

2 Mnisi, nauczę rozprawy o tym co powinno być kultywowane i co nie powinno być kultywowane. Słuchajcie i bacznie uważajcie na to co powiem. „Tak czcigodny panie” odpowiedzieli mnisi. Zrealizowany rzekł to:

Pierwsza ekspozycja

3. Mnisi, cielesne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju. Werbalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I werbalne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju. Mentalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I mentalne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju. Inklinacja umysłu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I inklinacja umysłu jest tego albo drugiego rodzaju. Pozyskanie percepcji jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie percepcji jest tego albo drugiego rodzaju. Pozyskanie poglądu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie poglądu jest tego albo drugiego rodzaju. Pozyskanie indywidualności jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie indywidualności jest tego albo drugiego rodzaju.

Pierwsza elaboracja

4. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Sariputta rzekł do Zrealizowanego: „Czcigodny panie, rozumiem szczegółowe znaczenie wypowiedzi Zrealizowanego, którą przedstawił w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego w taki sposób:

5. 'Mnisi, cielesne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie cielesne prowadzenie się które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie cielesne prowadzenie się które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie cielesne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś zabija żywe istoty, jest mordercą, o krwawych rękach, skłonnym do ciosów i przemocy, bezlitosnym dla żyjących istot. Zabiera to co jest niedane; zabiera na drodze kradzieży bogactwo i własność innych ludzi, w wiosce czy lesie. Błędnie prowadzi się co do zmysłowych przyjemności, ma stosunki z kobietami chronionymi przez matkę, ojca, przez matkę i ojca, brata, siostrę, czy krewnych, które mają męża, które są chronione przez prawo a nawet z tymi które są przyodziane w girlandy jako znak zaręczyn. Takie cielesne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie cielesne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś porzuciwszy zabijanie żywych istot, powstrzymuje się od zabijania żywych istot, z kijem i bronią odłożoną, łagodny i uprzejmy, trwa współczująco wobec wszystkich żywych istot. Porzuciwszy zabieranie tego co niedane, powstrzymuje się od zabierania tego co niedane, nie zabiera na drodze kradzieży bogactwa i własności innych ludzi, w wiosce czy lesie. Porzuciwszy błędne prowadzenie się co do zmysłowych przyjemności, powstrzymuje się od błędnego prowadzenia się co do zmysłowych przyjemności, nie ma stosunków z kobietami chronionymi przez matkę, ojca, przez matkę i ojca, brata, siostrę, czy krewnych, które mają męża, które są chronione przez prawo ani z tymi które są przyodziane w girlandy jako znak zaręczyn. Takie cielesne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Mnisi, cielesne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'.

6. 'Mnisi, werbalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I werbalne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie werbalne prowadzenie się które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie werbalne prowadzenie się które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie werbalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś mówi fałszywie, gdy wezwany do sądu, czy na spotkanie, czy w oblicze swych krewnych, czy do swojego cechu, czy w oblicze rodziny królewskiej; i pytany jako świadek w ten sposób: 'Dobry człowieku, powiedz co wiesz'; nie wiedząc mówi 'wiem', czy wiedząc mówi 'nie wiem', nie widząc mówi 'widzę', czy widząc mówi 'nie widzę'; w pełni świadomie mówi fałszywie dla swoich własnych celów, czy dla celów innego, czy dla jakiegoś drobnego światowego zysku. Mówi złośliwie; powtarza gdzie indziej to co usłyszał tu aby podzielić (tych ludzi) od tamtych, lub powtarza tamtym ludziom co usłyszał gdzie indziej aby podzielić (tych ludzi) od tamtych; w taki sposób jest tym kto cieszy się niezgodą, raduje się niezgodą, rozmiłowuje się w niezgodzie, jest mówcą słów kreujących niezgodę. Mówi ostro; wypowiada takie słowa które są szorstkie, twarde, krzywdzące innych, obraźliwe dla innych, graniczące z gniewem. Obmawia, mówi o nieodpowiednim czasie, mówi to co w niezgodzie z faktami, mówi bezmyślnie, mówi takie słowa, które są nic nie warte i niekorzystne. Takie werbalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie werbalne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś porzucając fałszywą mowę, powstrzymuje się od fałszywej mowy; gdy wezwany do sądu, czy na spotkanie, czy w oblicze swych krewnych, czy do swojego cechu, czy w oblicze rodziny królewskiej; i pytany jako świadek w ten sposób: 'Dobry człowieku, powiedz co wiesz'; nie wiedząc mówi 'nie wiem', czy wiedząc mówi 'wiem', nie widząc mówi 'nie widzę', czy widząc mówi 'widzę'; w pełni świadomie nie mówi fałszywie dla swoich własnych celów, czy dla celów innego, czy dla jakiegoś drobnego światowego zysku. Porzuciwszy złośliwą mowę powstrzymuje się od złośliwej mowy. Nie powtarza gdzie indziej tego co usłyszał tu aby podzielić (tych ludzi) od tamtych, lub nie powtarza tamtym ludziom co usłyszał gdzie indziej aby podzielić (tych ludzi) od tamtych; w taki sposób jest tym kto jednoczy podzielonych, promuje przyjaźń, kto cieszy się zgodą, raduje się zgodą, rozmiłowuje się w zgodzie, jest mówcą słów kreujących zgodę. Porzuciwszy ostrą mowę, powstrzymuje się od ostrej mowy; mówi słowa które są łagodne, przyjemne dla ucha i miłe, które dochodzą do serca, są grzeczne, pożądane przez wielu i przyjemne dla wielu. Porzuciwszy obmowę, powstrzymuje się od obmowy; mówi o właściwym czasie, mówi zgodnie z faktami, mówi to co jest dobre, mówi o Dhammie i o Dyscyplinie, o właściwym czasie, mówi takie słowa, które są warte zapamiętania, rozsądne, umiarkowane i korzystne. Takie werbalne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Mnisi, werbalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'.

7. 'Mnisi, mentalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I mentalne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie mentalne prowadzenie się które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie mentalne prowadzenie się które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie mentalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest pożądliwy, pożąda bogactwa i własności innych ludzi w taki sposób: 'Och, żeby to co należy do niego należało do mnie!' Lub posiada umysł złej woli i intencje nienawiści, takie oto: 'Żeby te istoty zostały zabite i zarżnięte, żeby zostały wycięte, zaginęły, czy zostały zniszczone!' Takie mentalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie mentalne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś nie jest pożądliwy, nie pożąda bogactwa i własności innych ludzi w taki sposób: 'Och, żeby to co należy do niego należało do mnie!' Jego umysł jest bez złej woli i intencji nienawiści, tak oto: 'Niech te istoty będą wolne od wrogości, dolegliwości i niepokoju! Niech żyją szczęśliwie! Takie cielesne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Mnisi, cielesne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'.

8. 'Inklinacja umysłu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I inklinacja umysłu jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie inklinacje umysłu które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie inklinacje umysłu które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. A jakie inklinacje umysłu powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest pożądliwy i trwa ze swym umysłem przepełnionym pożądliwością, posiada złą wolę i trwa ze swym umysłem przepełnionym złą wolą, jest okrutny trwa ze swym umysłem przepełnionym okrucieństwem. Takie inklinacje umysłu powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest niepożądliwy i trwa z umysłem odłączonym od pożądliwości; jest bez złej woli i trwa z umysłem odłączonym od złej woli; nie jest okrutny i trwa z umysłem odłączonym od okrucieństwa. Takie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Mnisi, inklinacja umysłu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I inklinacja umysłu się jest tego albo drugiego rodzaju'.

9. 'Pozyskanie percepcji jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie percepcji jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie pozyskanie percepcji które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie pozyskanie percepcji które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie pozyskanie percepcji powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest pożądliwy i trwa ze swą percepcją przepełnioną pożądliwością, posiada złą wolę i trwa ze swą percepcją przepełnioną złą wolą, jest okrutny trwa ze swą percepcją przepełnioną okrucieństwem. Takie pozyskanie percepcji powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie pozyskanie percepcji powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest niepożądliwy i trwa z percepcją odłączoną od pożądliwości; jest bez złej woli i trwa z percepcją odłączoną od złej woli; nie jest okrutny i trwa z percepcją odłączoną od okrucieństwa. Takie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Mnisi, pozyskanie percepcji jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie percepcji jest tego albo drugiego rodzaju'.

10. 'Pozyskanie poglądu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie poglądu jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie pozyskanie poglądu które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie pozyskanie poglądu które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie pozyskanie poglądu powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś utrzymuje taki pogląd: 'Nie ma nic danego,nic ofiarowanego, nic poświęconego, ani owocu czy dojrzewania dobrych i złych czynów, ani tego świata ani innego świata, ani ojca ani matki, ani spontanicznie zrodzonych istot, ani dobrych i cnotliwych pustelników i braminów, którzy dla siebie samych zrealizowali przez bezpośrednie poznanie i zdeklarowali ten świat i inny świat'. Takie pozyskanie poglądu powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie pozyskanie poglądu powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest niepożądliwy i trwa z percepcją odłączoną od pożądliwości; jest bez złej woli i trwa z percepcją odłączoną od złej woli; nie jest okrutny i trwa z percepcją odłączoną od okrucieństwa. Takie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. Tu ktoś utrzymuje taki pogląd: 'Jest dane, ofiarowane i jest i to co poświęcone, jest też owoc i dojrzewanie dobrych i złych czynów, jest ten świat i inny świat, jest matka i ojciec, są spontanicznie zrodzone istoty i dobrzy i cnotliwi mnisi i bramini, którzy dla siebie samych zrealizowali przez bezpośrednie poznanie i zdeklarowali ten świat i inny świat'. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Mnisi, pozyskanie poglądu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie poglądu jest tego albo drugiego rodzaju'.

11. 'Pozyskanie indywidualności jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie indywidualności jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie pozyskanie indywidualności które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie pozyskanie indywidualności które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie pozyskanie indywidualności powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Kiedy generuje pozyskanie indywidualności które jest podmiotem udręki niekorzystne stany zwieszają się u niego a korzystne zanikają powstrzymując go niezdolnym od zakończenia istnienia. A jakie pozyskanie indywidualności powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Kiedy generuje pozyskanie indywidualności które nie jest podmiotem udręki niekorzystne stany zmniejszają się u niego a korzystne zwiększają czyniąc go zdolnym od zakończenia istnienia. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Mnisi, pozyskanie indywidualności jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie indywidualności jest tego albo drugiego rodzaju'.

12. Czcigodny panie, rozumiem szczegółowe znaczenie wypowiedzi Zrealizowanego, którą przedstawił w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego w taki sposób.

Pierwsza aprobata i rekapitulacja

13. Dobrze, dobrze Sariputto! To dobrze, że rozumiesz szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie, bez wyłożenia znaczenia szczegółowego właśnie tak.

14. 'Mnisi, cielesne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie cielesne prowadzenie się które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie cielesne prowadzenie się które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie cielesne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś zabija żywe istoty, jest mordercą, o krwawych rękach, skłonnym do ciosów i przemocy, bezlitosnym dla żyjących istot. Zabiera to co jest niedane; zabiera na drodze kradzieży bogactwo i własność innych ludzi, w wiosce czy lesie. Błędnie prowadzi się co do zmysłowych przyjemności, ma stosunki z kobietami chronionymi przez matkę, ojca, przez matkę i ojca, brata, siostrę, czy krewnych, które mają męża, które są chronione przez prawo a nawet z tymi które są przyodziane w girlandy jako znak zaręczyn. Takie cielesne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie cielesne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś porzuciwszy zabijanie żywych istot, powstrzymuje się od zabijania żywych istot, z kijem i bronią odłożoną, łagodny i uprzejmy, trwa współczująco wobec wszystkich żywych istot. Porzuciwszy zabieranie tego co niedane, powstrzymuje się od zabierania tego co niedane, nie zabiera na drodze kradzieży bogactwa i własności innych ludzi, w wiosce czy lesie. Porzuciwszy błędne prowadzenie się co do zmysłowych przyjemności, powstrzymuje się od błędnego prowadzenia się co do zmysłowych przyjemności, nie ma stosunków z kobietami chronionymi przez matkę, ojca, przez matkę i ojca, brata, siostrę, czy krewnych, które mają męża, które są chronione przez prawo ani z tymi które są przyodziane w girlandy jako znak zaręczyn. Takie cielesne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Mnisi, cielesne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'.

15. 'Mnisi, werbalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I werbalne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie werbalne prowadzenie się które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie werbalne prowadzenie się które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie werbalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś mówi fałszywie, gdy wezwany do sądu, czy na spotkanie, czy w oblicze swych krewnych, czy do swojego cechu, czy w oblicze rodziny królewskiej; i pytany jako świadek w ten sposób: 'Dobry człowieku, powiedz co wiesz'; nie wiedząc mówi 'wiem', czy wiedząc mówi 'nie wiem', nie widząc mówi 'widzę', czy widząc mówi 'nie widzę'; w pełni świadomie mówi fałszywie dla swoich własnych celów, czy dla celów innego, czy dla jakiegoś drobnego światowego zysku. Mówi złośliwie; powtarza gdzie indziej to co usłyszał tu aby podzielić (tych ludzi) od tamtych, lub powtarza tamtym ludziom co usłyszał gdzie indziej aby podzielić (tych ludzi) od tamtych; w taki sposób jest tym kto cieszy się niezgodą, raduje się niezgodą, rozmiłowuje się w niezgodzie, jest mówcą słów kreujących niezgodę. Mówi ostro; wypowiada takie słowa które są szorstkie, twarde, krzywdzące innych, obraźliwe dla innych, graniczące z gniewem. Obmawia, mówi o nieodpowiednim czasie, mówi to co w niezgodzie z faktami, mówi bezmyślnie, mówi takie słowa, które są nic nie warte i niekorzystne. Takie werbalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie werbalne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś porzucając fałszywą mowę, powstrzymuje się od fałszywej mowy; gdy wezwany do sądu, czy na spotkanie, czy w oblicze swych krewnych, czy do swojego cechu, czy w oblicze rodziny królewskiej; i pytany jako świadek w ten sposób: 'Dobry człowieku, powiedz co wiesz'; nie wiedząc mówi 'nie wiem', czy wiedząc mówi 'wiem', nie widząc mówi 'nie widzę', czy widząc mówi 'widzę'; w pełni świadomie nie mówi fałszywie dla swoich własnych celów, czy dla celów innego, czy dla jakiegoś drobnego światowego zysku. Porzuciwszy złośliwą mowę powstrzymuje się od złośliwej mowy. Nie powtarza gdzie indziej tego co usłyszał tu aby podzielić (tych ludzi) od tamtych, lub nie powtarza tamtym ludziom co usłyszał gdzie indziej aby podzielić (tych ludzi) od tamtych; w taki sposób jest tym kto jednoczy podzielonych, promuje przyjaźń, kto cieszy się zgodą, raduje się zgodą, rozmiłowuje się w zgodzie, jest mówcą słów kreujących zgodę. Porzuciwszy ostrą mowę, powstrzymuje się od ostrej mowy; mówi słowa które są łagodne, przyjemne dla ucha i miłe, które dochodzą do serca, są grzeczne, pożądane przez wielu i przyjemne dla wielu. Porzuciwszy obmowę, powstrzymuje się od obmowy; mówi o właściwym czasie, mówi zgodnie z faktami, mówi to co jest dobre, mówi o Dhammie i o Dyscyplinie, o właściwym czasie, mówi takie słowa, które są warte zapamiętania, rozsądne, umiarkowane i korzystne. Takie werbalne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Mnisi, werbalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I cielesne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'.

16. 'Mnisi, mentalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I mentalne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie mentalne prowadzenie się które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie mentalne prowadzenie się które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie mentalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest pożądliwy, pożąda bogactwa i własności innych ludzi w taki sposób: 'Och, żeby to co należy do niego należało do mnie!' Lub posiada umysł złej woli i intencje nienawiści, takie oto: 'Żeby te istoty zostały zabite i zarżnięte, żeby zostały wycięte, zaginęły, czy zostały zniszczone!' Takie mentalne prowadzenie się powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie mentalne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś nie jest pożądliwy, nie pożąda bogactwa i własności innych ludzi w taki sposób: 'Och, żeby to co należy do niego należało do mnie!' Jego umysł jest bez złej woli i intencji nienawiści, tak oto: 'Niech te istoty będą wolne od wrogości, dolegliwości i niepokoju! Niech żyją szczęśliwie! Takie cielesne prowadzenie się powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Mnisi, mentalne prowadzenie się jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I mentalne prowadzenie się jest tego albo drugiego rodzaju'.

17. 'Inklinacja umysłu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I inklinacja umysłu jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie inklinacje umysłu które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie inklinacje umysłu które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. A jakie inklinacje umysłu powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest pożądliwy i trwa ze swym umysłem przepełnionym pożądliwością, posiada złą wolę i trwa ze swym umysłem przepełnionym złą wolą, jest okrutny trwa ze swym umysłem przepełnionym przepełnionym okrucieństwem. Takie inklinacje umysłu powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest niepożądliwy i trwa z umysłem odłączonym od pożądliwości; jest bez złej woli i trwa z umysłem odłączonym od złej woli; nie jest okrutny i trwa z umysłem odłączonym od okrucieństwa. Takie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Mnisi, inklinacja umysłu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I inklinacja umysłu jest tego albo drugiego rodzaju'.

18. 'Pozyskanie percepcji jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie percepcji jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie pozyskanie percepcji które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie pozyskanie percepcji które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie pozyskanie percepcji powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest pożądliwy i trwa ze swą percepcją przepełnioną pożądliwością, posiada złą wolę i trwa ze swą percepcją przepełnioną złą wolą, jest okrutny trwa ze swą percepcją przepełnioną okrucieństwem. Takie pozyskanie percepcji powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie pozyskanie percepcji powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest niepożądliwy i trwa z percepcją odłączoną od pożądliwości; jest bez złej woli i trwa z percepcją odłączoną od złej woli; nie jest okrutny i trwa z percepcją odłączoną od okrucieństwa. Takie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Mnisi, pozyskanie percepcji jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie percepcji jest tego albo drugiego rodzaju'.

19. 'Pozyskanie poglądu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie poglądu jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie pozyskanie poglądu które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie pozyskanie poglądu które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie pozyskanie poglądu powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś utrzymuje taki pogląd: 'Nie ma nic danego,nic ofiarowanego, nic poświęconego, ani owocu czy dojrzewania dobrych i złych czynów, ani tego świata ani innego świata, ani ojca ani matki, ani spontanicznie zrodzonych istot, ani dobrych i cnotliwych pustelników i braminów, którzy dla siebie samych zrealizowali przez bezpośrednie poznanie i zdeklarowali ten świat i inny świat'. Takie pozyskanie poglądu powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. A jakie pozyskanie poglądu powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Tu ktoś jest niepożądliwy i trwa z percepcją odłączoną od pożądliwości; jest bez złej woli i trwa z percepcją odłączoną od złej woli; nie jest okrutny i trwa z percepcją odłączoną od okrucieństwa. Takie inklinacje umysłu powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje. Tu ktoś utrzymuje taki pogląd: 'Jest dane, ofiarowane i jest i to co poświęcone, jest też owoc i dojrzewanie dobrych i złych czynów, jest ten świat i inny świat, jest matka i ojciec, są spontanicznie zrodzone istoty i dobrzy i cnotliwi mnisi i bramini, którzy dla siebie samych zrealizowali przez bezpośrednie poznanie i zdeklarowali ten świat i inny świat'. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Mnisi, pozyskanie poglądu jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie poglądu jest tego albo drugiego rodzaju'.

20. 'Pozyskanie indywidualności jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. I pozyskanie indywidualności jest tego albo drugiego rodzaju'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie pozyskanie indywidualności które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale takie pozyskanie indywidualności które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. A jakie pozyskanie indywidualności powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Kiedy generuje pozyskanie indywidualności które jest podmiotem udręki niekorzystne stany zwieszają się u niego a korzystne zanikają powstrzymując go niezdolnym od zakończenia istnienia. A jakie pozyskanie indywidualności powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje? Kiedy generuje pozyskanie indywidualności które nie jest podmiotem udręki niekorzystne stany zmniejszają się u niego a korzystne zwiększają czyniąc go zdolnym od zakończenia istnienia.

21. Sariputto, szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego powinno być rozumiane tak.

Druga ekspozycja

22. Sariputto, materialne formy poznawane przez oko są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Dźwięki poznawane przez ucho są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Zapachy poznawane przez nos są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Smaki poznawane przez język są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Obiekty dotyku poznawane przez ciało są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Idee poznawane przez umysł są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania.

Druga elaboracja

23. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Sariputta rzekł do Zrealizowanego: Czcigodny panie rozumiem szczegółowe znaczenie wypowiedzi Zrealizowanego, którą przedstawił w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego w taki sposób:

24. 'Sariputto, materialne formy poznawane przez oko są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie materialne formy poznawane przez oko które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie formy które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Materialne formy poznawane przez oko są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

25. 'Dźwięki poznawane przez ucho są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie dźwięki poznawane przez ucho które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie dźwięki które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Dźwięki poznawane przez ucho są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

26. 'Zapachy poznawane przez nos są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie zapachy poznawane przez nos które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie zapachy które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Zapachy poznawane przez nos są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

27. 'Smaki poznawane przez język są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie smaki poznawane przez język które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie smaki które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Smaki poznawane przez język są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

28.'Obiekty dotyku poznawane przez ciało są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie obiekty dotyku poznawane przez ciało które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie obiekty dotyku które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Obiekty dotyku poznawane przez ciało są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

29. 'Idee poznawane przez umysł są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie idee poznawane przez umysł które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie idee które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Idee poznawane przez język są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

30. Czcigodny panie, rozumiem szczegółowe znaczenie wypowiedzi Zrealizowanego, którą przedstawił w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego w taki sposób.

Druga aprobata aprobata i rekapitulacja

31. Dobrze, dobrze Sariputto! To dobrze, że rozumiesz szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie, bez wyłożenia znaczenia szczegółowego właśnie tak.

32. 'Sariputto, materialne formy poznawane przez oko są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie materialne formy poznawane przez oko które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie formy które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Materialne formy poznawane przez oko są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

33. 'Dźwięki poznawane przez ucho są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie dźwięki poznawane przez ucho które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie dźwięki które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Dźwięki poznawane przez ucho są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

34. 'Zapachy poznawane przez nos są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie zapachy poznawane przez nos które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie zapachy które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Zapachy poznawane przez nos są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

35. 'Smaki poznawane przez język są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie smaki poznawane przez język które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie smaki które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Smaki poznawane przez język są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

36. 'Obiekty dotyku poznawane przez ciało są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie obiekty dotyku poznawane przez ciało które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie obiekty dotyku które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Obiekty dotyku poznawane przez ciało są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

37. 'Idee poznawane przez umysł są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie idee poznawane przez umysł które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie idee które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Idee poznawane przez język są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

38. Sariputto, szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego powinno być rozumiane tak.

Trzecia ekspozycja

39. Sariputto, szaty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Jedzenie jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Miejsca odpoczynku są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Wioski są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Miasteczka są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Miasta są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Dystrykty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania. Osoby są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania.

40. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Sariputta rzekł do Zrealizowanego: Czcigodny panie rozumiem szczegółowe znaczenie wypowiedzi Zrealizowanego, którą przedstawił w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego w taki sposób:

41. 'Sariputto, szaty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie szaty które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie szaty które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Szaty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

42 'Jedzenie jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie jedzenie które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie jedzenie które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Jedzenie jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

43 'Miejsca odpoczynku są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie miejsca odpoczynku które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie miejsca odpoczynku które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Miejsca odpoczynku są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

44. 'Wioski są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie wioski które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie wioski które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Wioski są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

45 'Miasteczka są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie miasteczka które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie miasteczka które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Miasteczka są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

46. Miasta są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie miasta które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie miasta które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Miasta są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

47. 'Dystrykty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, takie dystrykty które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie dystrykty które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Dystrykty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

48. 'Osoby są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Czcigodny panie, (stowarzyszanie się z) takimi osobami które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale (stowarzyszanie się z) osobami które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przez Zrealizowanego: 'Osoby są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

49. Czcigodny panie, rozumiem szczegółowe znaczenie wypowiedzi Zrealizowanego, którą przedstawił w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego w taki sposób.

Trzecia aprobata i rekapitulacja

50. Dobrze, dobrze Sariputto! To dobrze, że rozumiesz szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie, bez wyłożenia znaczenia szczegółowego właśnie tak.

51. 'Sariputto, szaty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie szaty które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie szaty które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Szaty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

52 'Jedzenie jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane?Sariputto, takie jedzenie które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie jedzenie które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Jedzenie jest dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

53 'Miejsca odpoczynku są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie miejsca odpoczynku które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie miejsca odpoczynku które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Miejsca odpoczynku są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

54. 'Wioski są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie wioski które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie wioski które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Wioski są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

55. 'Miasteczka są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie miasteczka które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie miasteczka które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Miasteczka są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

56. Miasta są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie miasta które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie miasta które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Miasta są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

57. 'Dystrykty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, takie dystrykty które powodują wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinny być kultywowane. Ale takie dystrykty które powodują zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinny być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Dystrykty są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

58. 'Osoby są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'. To zostało powiedziane przeze mnie. A w odniesieniu do czego to zostało powiedziane? Sariputto, (stowarzyszanie się z) takimi osobami które powoduje wzrost niekorzystnych stanów i zanik korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, nie powinno być kultywowane. Ale (stowarzyszanie się z) osobami które powoduje zanik niekorzystnych stanów i wzrost korzystnych stanów u tego kto je kultywuje, powinno być kultywowane. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane przeze mnie: 'Osoby są dwóch rodzajów, powiadam: do kultywowania i nie do kultywowania'.

59. Sariputto, szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie bez wyłożenia znaczenia szczegółowego powinno być rozumiane w ten sposób.

Konkluzja

60. Sariputto, gdyby wszyscy szlachetni zrozumieli w ten sposób szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie, to doprowadziłoby do ich dobra i szczęścia na długi czas. Gdyby wszyscy bramini ... kupcy ... pracownicy rozumieli w ten sposób szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie, to doprowadziłoby do ich dobra i szczęścia na długi czas. Gdyby cały świat z jego bogami, Marami, Brahmami, tą generacją z jej pustelnikami i braminami, jej książętami i jej ludźmi zrozumiał w ten sposób szczegółowe znaczenie mojej wypowiedzi, którą przedstawiłem w skrócie, to doprowadziłoby do dobra i szczęścia świata na długi czas. Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.