2 Kiedykolwiek powstają lęki, mnisi, powodowane są one przez głupców a nie przez ludzi mądrych. Kiedykolwiek powstają zagrożenia, powodowane są przez głupców a nie ludzi mądrych. Kiedykolwiek powstają klęski, powodowane są one wszystkie przez głupców a nie ludzi mądrych. Tak jak ogień co zaczyna się od posłania z sitowia czy trawy spala nawet cały dom z dachem, ze ścianami uszczelnionymi od zewnątrz i od wewnątrz, ogrodzony, zabezpieczony belkami z zamykanymi oknami, tak też mnisi, kiedykolwiek powstają obawy powodowane są one przez głupców a nie przez ludzi mądrych. Kiedykolwiek powstają zagrożenia, powodowane są przez głupców a nie ludzi mądrych. Kiedykolwiek powstają klęski, powodowane są one wszystkie przez głupców a nie ludzi mądrych. I tak mnisi, podczas gdy głupcy przynoszą lęki, mądry człowiek tego nie robi, podczas gdy głupcy przynoszą zagrożenia, mądry człowiek tego nie robi. Żadna obawa nie pochodzi od mądrego człowieka, żadne zagrożenie nie pochodzi od mądrego człowieka, żadna klęska nie pochodzi od mądrego człowieka. Zatem mnisi, powinniście trenować tak: "Będziemy mądrymi ludźmi i badaczami".
3 Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Ananda spytał Zrealizowanego: "W jaki sposób, czcigodny panie, mnich staje się godnym nazwania go mądrym człowiekiem i badaczem?" "Anando, kiedy mnich jest obeznany w elementach, obeznany w współzależnym powstawaniu, obeznany w tym co możliwe a co niemożliwe, mnich jest godnym nazwania go człowiekiem mądrym i badaczem".
Elementy
4 "Ale czcigodny panie, w jaki sposób mnich staje się obeznany w elementach?" "Anando jest te osiemnaście elementów: element oka, element materii, element świadomości oka, element ucha, element dźwięku, element świadomości ucha, element nosa, element zapachu, element świadomości nosa, element języka, element smaku, element świadomości języka, element ciała, element obiektów dotyku, element świadomości ciała, element umysłu, element idei, element świadomości umysłu. Od razu, gdy zna i widzi te osiemnaście elementów, mnich staje się godnym nazwania go obeznanym w elementach".
5 "Ale czcigodny panie, czy może być inny sposób, w który mnich jest godnym nazwania go obeznanym w elementach?" "Może być, Anando. Jest te sześć elementów: element ziemi, element wody, element ognia, element powietrza, element przestrzeni i element świadomości. Od razu gdy zna i widzi te sześć elementów, mnich staje się godnym nazwania go obeznanym w elementach".
6 "Ale czcigodny panie, czy może być inny sposób, w który mnich jest godnym nazwania go obeznanym w elementach?" "Może być, Anando. Jest te sześć elementów (cielesny) element przyjemności, (cielesny) element bólu, (mentalny) element radości, (mentalny) element smutku, element równowagi i element ignorancji. Od razu, gdy zna i widzi te sześć elementów, mnich staje się godnym nazwania go obeznanym w elementach".
7 "Ale czcigodny panie, czy może być inny sposób, w który mnich jest godnym nazwania go obeznanym w elementach?" "Może być, Anando. Jest te sześć elementów: element zmysłowego pragnienia, element wyrzeczenia, element złej woli, element nie-złej woli, element okrucieństwa i element nie-okrucieństwa. Od razu, gdy zna i widzi te sześć elementów, mnich staje się godnym nazwania go obeznanym w elementach".
8 "Ale czcigodny panie, czy może być inny sposób, w który mnich jest godnym nazwania go obeznanym w elementach?" "Może być Anando. Są te trzy elementy: element sfery zmysłowej, element subtelno-materialny i element niematerialny. Od razu, gdy zna i widzi te trzy elementy, mnich staje się godnym nazwania go obeznanym w elementach".
9 "Ale czcigodny panie, czy może być inny sposób, w który mnich jest godnym nazwania go obeznanym w elementach?". "Może być Anando. Są te dwa elementy: determinowany element i nie-determinowany element. Od razu, gdy zna i widzi te dwa elementy, mnich staje się godnym nazwania go obeznanym w elementach".
Bazy
10 "Ale czcigodny panie w jaki sposób mnich jest godny nazwania go obeznanym w bazach?" "Jest sześć wewnętrznych i zewnętrznych baz, Anando: oko i materialna forma, ucho i dźwięk, nos i zapach, język i smak, ciało i obiekty dotyku, umysł i idee. Od razu, gdy zna i widzi te sześć baz w sobie i na zewnątrz, mnich staje się godnym nazwania go obeznanym w bazach".
Współzależne powstawanie
11 "Ale czcigodny panie, w jaki sposób mnich jest godnym nazwania go obeznanym w współzależnym powstawaniu?" "Tu Anando mnich wie to: 'To jest kiedy to jest, to powstaje z powstaniem tego. Tego nie ma kiedy tego nie ma, to zanika z wstrzymaniem tego. Mianowicie: z ignorancją jako warunek determinacje (dochodzą do pozytywnego istnienia) z determinacjami jako warunek, świadomość; ze świadomością jako warunek, imię-i-materia; z imieniem-i-materią jako warunek, sześcioraka baza; z sześcioraką bazą jako warunek, kontakt; z kontaktem jako warunek uczucie; z uczuciem jako warunek, pragnienie; z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie z utrzymywaniem jako warunek, istnienie; z istnieniem jako warunek, narodziny; z narodzinami jako warunek, starość i śmierć (mają pozytywne istnienie) jak również żal, płacz, ból, smutek i rozpacz oto jak powstaje ta cała masa cierpienia. To z brakiem, zanikiem i wstrzymaniem ignorancji jest wstrzymanie determinacji, ze wstrzymaniem determinacji, wstrzymanie świadomości, ze wstrzymaniem świadomości wstrzymanie imienia-i-materii, ze wstrzymaniem imienia-i-materii, wstrzymanie sześciorakiej bazy, ze wstrzymaniem sześciorakiej bazy wstrzymanie kontaktu, ze wstrzymaniem kontaktu wstrzymanie uczucia, ze wstrzymaniem uczucia wstrzymanie pragnienia, ze wstrzymaniem pragnienia wstrzymanie utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania, wstrzymanie istnienia, ze wstrzymaniem istnienia wstrzymanie narodzin, ze wstrzymaniem narodzin wstrzymane zostają starość i śmierć jak również żal, płacz, ból, smutek i rozpacz, oto jak zostaje wstrzymana ta cała masa cierpienie. W ten sposób jest on godnym nazwania go obeznanym ze współzależnym powstawaniem.
Możliwe i Niemożliwe
12 "Ale czcigodny panie, w jaki sposób mnich jest godnym nazwania go obeznanym w tym co możliwe a co niemożliwe?" "Tu Anando mnich rozumie: 'To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie potraktowała jakąś determinację jako trwałą - nie ma takiej możliwości' i rozumie on: 'Jest możliwe, że zwykły człowiek potraktuje jakąkolwiek determinację jako trwałą - jest taka możliwość'
13 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie potraktowała jakąś determinację jako przyjemną - nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek potraktuje jakąkolwiek determinację jako przyjemną - jest taka możliwość".
14 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie potraktowała jakąś determinację jako 'ja' - nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek potraktuje jakąkolwiek determinację jako 'ja'- jest taka możliwość".
15 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie pozbawiła życia swoją matkę, nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek pozbawi życia swoją matkę - jest taka możliwość".
16 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie pozbawiła życia swego ojca, nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek pozbawi życia swego ojca - jest taka możliwość".
17 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie pozbawiła arahata życia, nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek pozbawi arahata życia - jest taka możliwość"
18 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie z umysłem nienawiści przelała krew Tathagaty, nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek z umysłem nienawiści przeleje krew Tathagaty - jest taka możliwość".
19 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie spowodowała schizmę w Zgromadzeniu, nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek spowoduje schizmę w Zgromadzeniu - jest taka możliwość".
20 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by osoba o właściwym poglądzie uznała innego nauczyciela, nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe, że zwykły człowiek uzna innego nauczyciela - jest taka możliwość".
21 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by dwóch Arahatów, Całkowicie Przebudzonych, pojawiło się w tym samym czasie i w tym systemie świata, nie ma takiej możliwości" i rozumie on "Jest możliwe, że jeden Arahat, Całkowicie Przebudzony pojawi się w systemie światowym".
22 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by dwóch Monarchów Obracających Kołem pojawiło się w tym samym czasie i w tym systemie świata, nie ma takiej możliwości" i rozumie on "Jest możliwe, że jeden Monarcha Obracający Kołem pojawi się w systemie światowym".
23 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by Arahat, Całkowicie Przebudzony był kobietą, nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "Jest możliwe by Arahat, Całkowicie Przebudzony był mężczyzną - jest taka możliwość"
24 ...by Monarcha Obracający Kołem był kobietą...
25 ...by pozycja Sakki była zajęta przez kobietę...
26 ...by pozycja Mary była zajęta przez kobietę...
27 ...by pozycja Brahmy była zajęta przez kobietę...
28 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by chciany, upragniony rezultat wyniknął ze złego cielesnego prowadzenia się - nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "To możliwe, by niechciany, niepożądany rezultat wyniknął ze złego cielesnego prowadzenia się - jest taka możliwość".
29 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by chciany, upragniony rezultat wyniknął ze złego werbalnego prowadzenia się - nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "To możliwe, by niechciany, niepożądany rezultat wyniknął ze złego werbalnego prowadzenia się - jest taka możliwość".
30 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by chciany, upragniony rezultat wyniknął ze złego mentalnego prowadzenia się - nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "To możliwe, by niechciany, niepożądany rezultat wyniknął ze złego mentalnego prowadzenia się- jest taka możliwość".
30 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by niechciany, niepożądany rezultat wyniknął z dobrego cielesnego prowadzenia się - nie ma takiej możliwości" i rozumie on:"To możliwe, by chciany, upragniony rezultat wyniknął ze dobrego cielesnego prowadzenia się - jest taka możliwość".
32 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by niechciany, niepożądany rezultat wyniknął z dobrego werbalnego prowadzenia się. - nie ma takiej możliwości" i rozumie on:"To możliwe, by chciany, upragniony rezultat wyniknął ze dobrego cielesnego prowadzenia się - jest taka możliwość".
33 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza by niechciany, niepożądany rezultat wyniknął z dobrego mentalnego prowadzenia się - nie ma takiej możliwości" i rozumie on: "To możliwe, by chciany, upragniony rezultat wyniknął z dobrego mentalnego prowadzenia się - jest taka możliwość".
34 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza, by człowiek zaangażowany w złe cielesne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w szczęśliwej destynacji, w niebiańskim świecie - nie ma takiej możliwości", i rozumie on: "To możliwe, by człowiek zaangażowany w złe cielesne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w stanach deprywacji nieszczęśliwej destynacji, w zatraceniu, nawet w piekle - jest taka możliwość".
35 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza, by człowiek zaangażowany w złe werbalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w szczęśliwej destynacji, w niebiańskim świecie - nie ma takiej możliwości", i rozumie on: "To możliwe, by człowiek zaangażowany w złe werbalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w stanach deprywacji nieszczęśliwej destynacji, w zatraceniu, nawet w piekle - jest taka możliwość".
36 Rozumie on: "To niemożliwe, nigdy się nie zdarza, by człowiek zaangażowany w zaangażowany w złe mentalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w szczęśliwej destynacji, w niebiańskim świecie - nie ma takiej możliwości", i rozumie on: "To możliwe, by człowiek zaangażowany w złe mentalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w stanach deprywacji nieszczęśliwej destynacji, w zatraceniu, nawet w piekle - jest taka możliwość".
37 Rozumie on: To niemożliwe, nigdy się nie zdarza, by człowiek zaangażowany w dobre cielesne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w stanach deprywacji, nieszczęśliwej destynacji, w zatraceniu, nawet w piekle - nie ma takiej możliwości", i rozumie on: "To możliwe, by człowiek zaangażowany w dobre cielesne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w szczęśliwej destynacji, w niebiańskim świecie - jest taka możliwość".
38 Rozumie on: To niemożliwe, nigdy się nie zdarza, by człowiek zaangażowany w dobre werbalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w stanach deprywacji, nieszczęśliwej destynacji, w zatraceniu, nawet w piekle - nie ma takiej możliwości", i rozumie on: "To możliwe, by człowiek zaangażowany w dobre werbalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w szczęśliwej destynacji, w niebiańskim świecie - jest taka możliwość".
39 Rozumie on: To niemożliwe, nigdy się nie zdarza, by człowiek zaangażowany w dobre mentalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w stanach deprywacji, nieszczęśliwej destynacji, w zatraceniu, nawet w piekle - nie ma takiej możliwości", i rozumie on: "To możliwe, by człowiek zaangażowany w dobre mentalne prowadzenie się, na to konto, z tego powodu pojawił się po rozpadzie ciała, po śmierci w szczęśliwej destynacji, w niebiańskim świecie - jest taka możliwość"
40 Kiedy to zostało powiedziane, Ananda rzekł do Zrealizowanego: "To zadziwiające, to wspaniałe. Jaka jest nazwa tej rozprawy o Dhammie?" "Anando, możesz zapamiętać tą rozprawę jako 'Wiele rodzajów elementów' lub 'Cztery cykle' lub 'Zwierciadło Dhammy' lub 'Bęben nieśmiertelności' lub 'Doskonałe zwycięstwo w walce'. Oto co zostało powiedziane przez Zrealizowanego. Ananda był zadowolony i ucieszony słowami Zrealizowanego.